«Τα φόβια»

                                         «Τα φόβια»  

 

Για μας τους Λέσβιους της Βορείου, της Κεντρικής και της Δυτικής Λέσβου, η 8^η Δεκεμβρίου είναι ξεχωριστή ημέρα αφού σαν τέτοια μέρα πριν εκατό χρόνια μετά την ιστορική μάχη του Κλαπάδου, επί τέλους ελευθερωθήκαν οι προπάτορές μας από τον ζυγό του αιμοσταγούς, απάνθρωπου και κτηνώδους δυνάστη, Τούρκου.

Για μας τους Λέσβιους της υπαίθρου του νησιού (Κεντρ. Βορ. Και Δυτ. Λέσβου), δεν έφθασαν τα 450 μαρτυρικά χρόνια που χρειάστηκε για να απελευθερωθεί η Πρωτεύουσα Μυτιλήνη την 8^η  του Νοέμβρη 1912, αλλά έπρεπε να υπομείνουμε ακόμη ένα ολόκληρο, βασανιστικό, εξόχως μαρτυρικό και πολλαπλώς καταστρεπτικό μήνα ως την 9^η του Δεκέμβρη, για  να έρθει και στα δικά μας μέρη η πολυπόθητη λευτεριά.

 Ένας μήνας αγωνίας και αγανάκτησης, που συνδυάστηκε με πυρπολήσεις σπιτιών, λεηλασίες, ραβδισμούς κ.λπ. κακουχίες κάθε μορφής των ελλήνων κατοίκων ως και φόνους πολλών δεκάδων Ελλήνων που πλήρωσαν την οργή και μάνητα των Τούρκων. Αυτών που πιστεύοντες στην επανακατάληψη του νησιού μας αποθρασυνθέντες, εξακολουθούσαν να διαφεντεύουν τον τόπο μας έτι περαιτέρω δυναστικά για 30 ακόμη νύχτες αγωνίας και φόβου, ώστε να φθάσει ο λαός να δώσει στον μαρτυρικό αυτό μήνα - απ’ τη ντοπιολαλιά μας -, το όνομα « τα φόβια ».

Προσωπικά, ομολογώ ότι δεν την ήξερα αυτή τη λέξη παρ’ όλο ότι ήξερα για το τι τράβηξαν οι προπαππούδες και οι παππούδες μας το μικρό αυτό χρονικό διάστημα αλλά φορτισμένο από κάθε άποψη από τους ως τότε δυνάστες τους. Γράφει σχετικά ο Σκαλοχωρίτης Μπαρμπανέστης Θεοδοσίου στο ημερολόγιο του αφού και τα γεγονότα αυτά τα έζησε.

Για πρώτη λοιπόν φορά άκουσα τη λέξη « τα φόβια» από τον καλό μου φίλο τον Αριστείδη (Άρη) Κυριαζή τον Φυσικό αλλά και εξαιρετικό φυσιοδίφη προ μηνών όταν μου τηλεφώνησε και μου είπε όλα τα πιο πάνω για να καταλήξει ρωτώντας με αν τέτοια περιστατικά είχαμε και στην Άντισσα. Βεβαίως ουδέποτε άκουσα κάτι το σχετικό, εκτός από ένα περιστατικό ήσσονος σημασίας που μου είχε πει αδερφή της γιαγιάς μου για ένα μακρινό μου συγγενή που τον δέσαν πισθάγκωνα και τον πήγαν στη Τούρκικη Διοίκηση (πού ;; πώς;;). Ο Άρης κάνοντας την έρευνά του σ’ όλα τα χωριά μας έκανε μια ξεχωριστή δουλειά που παρουσίασε στο σχετικό Συνέδριο της περιφέρειας Βορ. Αιγαίου προ εβδομάδων. Στη συνέχεια έγινε σχετική παρουσίαση από τον ίδιο σε τρείς διαφορετικές εκδηλώσεις στην Αθήνα ( στους Λέσβιους Ν. Ιωνίας, στους Ερέσιους και στους Μεσοτοπίτες). Στους τελευταίους έγινε το περασμένο Σαββάτο στην αίθουσά τους στη Δάφνη. Την εκδήλωση αυτή τίμησε με την παρουσία του ο 99χρονος έλκων την καταγωγή απ’ το Μεσότοπο Ακαδημαϊκός και πρώην Υπουργός κ. Κώστας Δεσποτόπουλος ο οποίος ομίλησε και μάλιστα από στήθους για τη Λέσβο από του Ιστορικούς χρόνους έως τα γεγονότα της απελευθέρωσης μας απ’ τους Τούρκους και την Μικρασιατική καταστροφή.

Η παρουσίαση της κατάστασης των χωριών μας (Κεντρ. Βορ. Και Δυτ. Λέσβου) στον μαρτυρικό αυτό μήνα, <<τα φόβια>>, που έγινε από τον Άρη Κυριαζή, διανθισμένη με αφηγήσεις και ποιητικό λόγο κατά περίσταση που έγιναν από την κόρη του Ρηνιώ (ηθοποιό) μας  κράτησε  όλους μας στην αίθουσα σε τεταμένη προσοχή απ’ όλα αυτά τα ενδιαφέροντα και συγκλονιστικά που ακούγαμε.

Βεβαίως η κατάθεση της μαρτυρίας του τότε Κοινοτάρχη της Καλλονής (και μετέπειτα Βουλευτή Λέσβου) περί ολιγωρίας των στην Μυτιλήνη κατά την παράδοσή της την 8^η Νοεμβρίου 1912 και όλων των λανθασμένων σχετικών χειρισμών (με το να επιτραπεί να οπισθοχωρήσει συντεταγμένα η Τουρκική μονάδα προς την ενδοχώρα του νησιού μας) ήταν συγκλονιστική. Τούτο δε γιατί είχε ως  συνέπεια, το νησί στον ένα αυτό μήνα να είναι χωρισμένο στα δύο (Ελληνικό, Τούρκικο) και να γίνουν όλες αυτές η ακρότητες, καταστροφές, δηώσεις, εγκλήματα, φόνοι (περίπου 70 έλληνες νεκροί) κ.λπ. που ο λαός μας  ονόμασε <<τα φόβια>>. Έπρεπε να γίνει η μάχη του Κλαπάδου όπου σκοτώθηκαν 19 στρατιώτες και ένας καλόγερος απ’ του Λειμώνος για να μπορέσουν και τα δικά μας χωριά επί τέλους να δουν της ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ το άγιο πρόσωπο.

Συγχαίρω και με το σημείωμά μου αυτό από καρδιάς για το ξεχωριστής σημασίας και βαρύτητας αυτό έργο του τον Άρη Κυριαζή. Ασφαλώς θέλω να πιστεύω ότι απ’ τα τόσα πολλά άλλα που ως φυσιοδίφης κατάφερε να φέρει στο φώς του σήμερα απ’ την προϊστορία της Λέσβου ως τώρα, τούτο θα τον κάνει ξεχωριστά υπερήφανο. Πάντα επιτυχίες Άρη.!

Τέλος, κάνω την παραίνεση σ΄ όποιον δεν τον έχει ακούσει και του δοθεί η ευκαιρία όταν  Άρης  το ξαναπαρουσιάσει να το κάνει.

         

21.12.2012                        Τάκης Χαραλ. Ιορδάνης (Ph.D.)