Καλημέρα τσι τ’ Αγιού Βασ’λειού ...

« Καλημέρα τσι τ’ Αγιού Βασ’λειού

γειά σ’ χαρά σ’, γειά σ’ Βασίλ(η)

καλουσύνη, μαλουσύνη

ούλου μάλαμα τσ’ ασήμ(ι).»

Και η απόκριση της νοικοκυράς του σπιτιού που περίμενε να της «πούν τα μουρά τα κάλαντα», ήταν:

« Καλώς του Βασίλ(η)».

Στ’ άκουσμα αυτής της απόκρισης, ο καλαντίζων τραγουδούσε  στην καλαντιζόμενη νοικοκυρά το «πάει ο παλιός ο χρόνος, ας γιορτάσουμε παιδιά, ……» ή το « σ’ αυτό το σπίτι πούρθαμε πέτρα να μη ραΐσει ….». Το ρεπερτόριο είχε πολλών ειδών και περιεχομένου κάλαντα.

Αφού τελείωναν και τα κυρία κάλαντα, η νοικοκυρά έλεγε : « έλα μουρέλι μ’. έλα να σ’ δώσου την αποδουρά σ’. Άνοιξε  του μαντλέλι σ’.».

Και εκεί μέσα, στο τετράγωνο μαντίλι που είχε διπλωθεί απ’ τις τέσσερις γωνίες και με παραμάνα πιαστεί, ώστε έτσι να γίνεται ένα εκ του προχείρου μικρό σακουλάκι, έριχνε η κάθε νοικοκυρά ότι προαιρούταν και ήθελε, για να περιποιηθεί ανάλογα το παιδί που έλεγε τα κάλαντα. Άλλα έβαζε στο σακούλι στο ανηψάκι της, στο βαφτιστήρι της, στο γειτονόπουλο κι’ άλλα στο ξένο παιδάκι απ’ τον πέρα μαχαλά. Τώρα η συγκομιδή στο μαντήλι – σακούλι, ποικίλη. Σύκα, φιστίκια, αμύγδαλα, καρύδια , κλουστρά, κάστανα, φοινίκια, καραμέλες, μήλα φιρίκια απ’ τη Φτερούντα, έ !! αν είχε και κανένα μανταρίνι Χιώτικο, απ’ αυτά τα μυρωδάτα (που αν τύχει καμμιά φορά και τώρα μετά από εξήντα κοντά χρόνια έρθει στη μύτη μου η μυρωδιά αυτή του χιώτικου μανταρινιού, αμέσως  συνειρμικά με γυρίζει πίσω, στην Πρωτοχρονιά των παιδικών μου χρόνων στο χωριό μου, στην Άντισσα), έ τότε αυτό το τελευταίο αποτελούσε εξαιρετικό μέρος της αποδουράς. Βέβαια αν μέσα στην αποδουρά έβαζε η νοικοκυρά και κανένα τρυπημένο νόμισμα (πεντάρα, δεκάρα, κοσάρα) ή πολύ περισσότερο και καμμιά μισή δραχμή τότε η περιποίηση του μικρού που έλεγε τα κάλαντα, ήταν ολοκληρωμένη. Εξαιρετική. Βέβαια αν η αποδορά περιελάμβανε δραχμή, δίδραχμο ή σπάνια ( από τη νονά, ή τον πλούσιο θείο του σοϊού ) τάληρο, τότε αυτό δεν ριχνόταν στο μαντήλι – σακούλι χύμα και στα κρυφά (για να μη ξέρεις τι παράδες σου έδωσε ), αλλά στα φανερά:

«να μουρέλι μ’, πάρε τσι τούτες τσ’ παράδις  να πάρ’ς  τετράδια , τσι μουλύβια για του σκουλειό.» .

Βγαίνοντας πιά απ’ τη πόρτα καθώς σε παρέβγαζε η νοικοκυρά, άκουγες πίσω σου :

« Αϊ βασλέλι μ’, άϊ   μουρέλι μ’, να πας στου καλό. Τσι τ’ χρόν(ου).

                       ( Ανάμνηση απ’΄τα κάλαντα στην Άντισσα τη δεκαετία του ’50).

 ΚΑΛΗ     ΧΡΟΝΙΑ

 

01. 01. 2013                      Τάκης Χαραλ. Ιορδάνης (Ph.D.)