Άρθρο μου : "Κώστας Πατσανάς, ο Αντισσαίος αγνοούμενος απ’ την Κυπριακή τραγωδία του ΄74."

 

Αιολίας Λόγος/ ΕΜΠΡΟΣ

Άρθρο μου : "Κώστας Πατσανάς, ο Αντισσαίος αγνοούμενος απ’ την Κυπριακή τραγωδία του ΄74."

Τάκης Χαραλ. Ιορδάνης (Ph.D.)

- 11|07|2017

Αρχές της δεκαετίας του 2000 είχα μεταβεί στην Κύπρο για θέματα που αφορούσαν στην ΕΒΟ. Τελειώνοντας την επίσκεψη και δείχνοντάς μου την ευαρέσκειά του για την παραγωγική μας συνεργασία, ο υπουργός Αμύνης, Σωκράτης Χάσικος, με ρώτησε αν ήθελα να με βοηθήσει προσωπικά σε κάτι. Τότε είχε αρχίσει η ταυτοποίηση αγνοουμένων εκ της εισβολής των Τούρκων με τη μέθοδο του DNA. Έτσι, εκείνο που ζήτησα ήταν να έχω την όποια σχετική πληροφορία για τον αγνοούμενο απ’ το 1974 συγχωριανό μου, που υπηρετούσε στην ΕΛΔΥΚ, το λοχία Κώστα Πατσανά.

Είχα πληροφορηθεί μετά, ότι σχετικό κλιμάκιο μετέβη στην Άντισσα και πήρε το απαιτούμενο βιολογικό υλικό από τη μητέρα του αγνοουμένου και άλλα μέλη της οικογένειας.

Μέχρι το 2007 δεν είχα λάβει καμία σχετική ειδοποίηση. Τότε συζήτησα το θέμα με τη μητέρα του αγνοουμένου, την πάντα θλιμμένη Ποσούλα και επανήλθα με επιστολή μου στον τότε υπουργό Άμυνας Κύπρου, Χριστόδουλο Πασαρδή, κοινοποιώντας την και στον υπουργό Άμυνας Ελλάδος, Ευάγ. Μεϊμαράκη.

Οι Συνέλληνες της Κύπρου, εκτιμούν ιδιαίτερα την εθνική διάσταση αλλά και την ιερότητα της υποθέσεως. Τούτο φαίνεται απ’ το γεγονός ότι το λεπτό, ευαίσθητο, ιερό εθνικά αυτό θέμα, το είχε αναλάβει και το χειριζόταν προσωπικά ο ίδιος ο πρόεδρος της Δημοκρατίας της Κύπρου, ο αείμνηστος Τάσος Παπαδόπουλος. Έτσι απ’ το Προεδρικό Μέγαρο της Κυπριακής Δημοκρατίας μού εστάλη αμέσως μία άκρως λεπτομερής απάντηση, που κατέληγε: « Στην περίπτωση του Κωνσταντίνου όπως αναφέρθηκε πιο πάνω παρά τις προσπάθειές μας δεν έχει εντοπιστεί μέχρι στιγμής οτιδήποτε που να αφορά στη διευκρίνιση της τύχης του».

Η αιτία της γραφής του παρόντος ήταν: Πρώτο, ο προ εβδομάδων επαναπατρισμός των οστών 17 τιμημένων νεκρών μας από την εισβολή του Αττίλα, που έγινε με ιδιαίτερες τιμές εκ μέρους της Κύπρου αλλά βέβαια και Ελλάδας. Τα οστά των επαναπατριζόμενων ηρώων σε τελετή αρμόζουσα για την περίσταση παρέδωσε ο ίδιος ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης. Στον λόγο του, κατευοδώνοντας τους ήρωες μας, κατέθεσε την ευγνωμοσύνη των Κυπρίων για την κατά καιρούς θυσία Ελλήνων προς την μεγαλόνησο. Τα οστά παρέλαβε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Π. Καμμένος, που στη δική του ομιλία είπε: «Με συγκίνηση και υπερηφάνεια, αποδίδουμε τις οφειλόμενες τιμές στους ήρωες, που άπαντες επιτελούσαν εθνική αποστολή σε πόλεμο». Αναφέρθηκε στη μεγάλη τους προσφορά στο έθνος και στον άνισο αγώνα που έδωσαν, που δεν δείλιασαν μπροστά στον θάνατο και έδωσαν την τελευταία ρανίδα του αίματός τους για την πατρίδα. Τόνισε τέλος, «το δικό μας οφειλόμενο καθήκον, χρέος και ευθύνη είναι να αποδώσουμε τιμές».

Μεταξύ των επαναπατρισθέντων ήταν και του Λέσβιου ήρωα Γεωργίου Ζερβομανώλη. Το χωριό του, τα Παράκοιλα, παλλαϊκά τον υποδέχθηκε με τις πρέπουσες τιμές. Ακόμη η Κοινοτική αρχή αποφάσισε να στηθεί η προτομή του ήρωα τους, στην πλατεία του χωριού.

Δεύτερο, το ότι σε λίγες μέρες συμπληρώνονται 43 ολόκληρα χρόνια από την αποφράδα επέτειο του θέρους 1974, της ανατροπής του προέδρου αρχιεπισκόπου Μακαρίου και στη συνέχεια της εισβολής των Τούρκων στη μεγαλόνησο με τις τραγικές συνέπειες και επακόλουθα της κυπριακής τραγωδίας.

Στην τραγωδία αυτή, φόρο τιμής πλήρωσε και η Λέσβος, αφού θυσίασε τρεις λεβέντες της. Πέραν του Γ. Ζερβομανώλη, τον Κώστα Πατσανά απ’ την Άντισσα και τον Ασημάκη Μπουρέκα απ’ τη Μόρια, του οποίου τα λείψανα ταυτοποιήθηκαν και μεταφέρθηκαν στο χωριό του, το 2001.

Ο Κώστας χάθηκε, κατά τα γραφόμενα στην προς εμένα απάντηση του Προεδρικού Μεγάρου, όταν «εγκλωβίστηκε στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ, το οποίο καταλήφθηκε από τα τουρκικά στρατεύματα μετά από σκληρές και άνισες μάχες στις 16.8.1974». Εκεί, την ίδια μέρα χάθηκε και ο Ασημάκης.

Και αν τα άλλα δύο παλικάρια αναγνωρίστηκαν και τα οστά τους τα σκεπάζει πια το ιερό χώμα της Λεσβιακής γης, για μας τους Αντισσαίους συγγενείς και συγχωριανούς του Κώστα, το ότι έκτοτε το παλικάρι μας, ο γιός του έντιμου φαμελιάρη βιοπαλαιστή, ψαρά του Γαβαθά, Γρηγόρη (που έκλεισε τα μάτια του με μόνιμο πόνο στη ψυχή του απ’ το χαμό του λεβέντη πρωτογιού του), εξακολουθεί να είναι αγνοούμενος, μένει η πίκρα και το παράπονο. Αυτό, αφού ακόμη δεν ήταν τυχερό να ταυτοποιηθεί και να επαναπατρισθεί κι αυτός, όπως οι προαναφερθέντες 17 τον περασμένο Μάιο. Ας αποτελέσει λοιπόν το παρόν, καταλύτης ανάσχεσης της λήθης και όξυνσης της μνήμης μας, ως να τον υποδεχθούμε κι εμείς στην Άντισσα και του αποδώσουμε τις τιμές του ήρωα που του ανήκουν.

Τέλος, για τον αγνοούμενο μας, το ενδιαφέρον μας είχε αρχίσει λίγα μόλις χρόνια μετά το χαμό του. Συγκεκριμένα το 1978, τότε που ήμουν πρόεδρος του Συλλόγου Αντισσαίων Αθήνας και εκδώσαμε την «Ηχώ της Άντισσας». Σ’ ένα απ’ τα πρώτα φύλλα της, είχαμε προβάλλει τα του αγνοουμένου ήρωα μας, δεσμευόμενοι παράλληλα ότι θα κάνουμε το οτιδήποτε δυνατό, μέχρις ότου να μπορέσουμε να μάθουμε κάτι γι’ αυτόν.

Ευελπιστώ ότι σύντομα θα αναγνωριστεί και ο Κώστας και τα οστά του θα έρθουν για να θαφτούν στα ιερά χώματα της Άντισσας. Ακόμη, ότι θα στήσουμε κι αυτού την προτομή στην είσοδο του χωριού μας, πράττοντες «το δικό μας οφειλόμενο καθήκον, χρέος και ευθύνη», όπως έγινε για τον Ασημάκη Μπουρέκα του οποίου η προτομή έχει στηθεί στην πλατεία, στην είσοδο της Μόριας.