"Πράσινη Μετάβαση. Πράσινα Νησιά. Πράσινα … " Άρθρο μου στην "Αιολίας λόγος" /ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ

 

σελ. 16             ΔHMOKPATHΣ  Λέσβου          Σαββατοκύριακο 14 Δεκεμβρίου 2024

 

Αιολίας λόγος

                        Πράσινη Μετάβαση. Πράσινα Νησιά. Πράσινα …                 

Του Δρος Τάκη Χαραλ. Ιορδάνη (Ph.D.)

Η Ε.Ε. απ’το 2019, σε βάση στρατηγικής της για την ενέργεια, θεσμοθέτησε την Πράσινη Συμφωνία. Τούτο, με την εφαρμογή δέσμης πρωτοβουλιών προς την Πράσινη Μετάβαση, ώστε το 2050 να έχει επιτευχθεί κλιματική ουδετερότητα. Ο ποιοτικός αυτός στόχος,  ποσοτικοποιήθηκε  με την Συμφωνία του Παρισιού, όπου καθορίσθηκε ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη δεν θα πρέπει να ξεπεράσει το +1,5 ^oC  σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.

Απότοκος των ανωτέρω, ήταν, σε ότι αφορά την ηλεκτροπαραγωγή των χωρών της, το να αποκλειστούν τα ορυκτά καύσιμα, λιθάνθρακας και  λιγνίτης, προς περιορισμό των εκλυμένων αερίων του Θερμοκηπίου, CO₂, S0₂, NO_X κ.λπ. Το ίδιο και τα προϊόντα πετρελαίου. Κατά τρόπο προκλητικό, κάτι τέτοιο  δεν επιβλήθηκε στο Φυσικό Αέριο(Φ.Α.), το οποίο  δεν είναι περιβαλλοντικά  ουδέτερο, αφού  καιόμενο  ομοίως εκλύει τα προαναφερθέντα αέρια.

Αν η κλιματική ουδετερότητα, ήταν στόχος όλων των κρατών του Κόσμου,  ασφαλώς και θα ήταν λογικό η Ε.Ε. να υπάρξει  επισπεύδουσα στο να ακολουθήσουν τις σχετικές της νόρμες, τα κράτη μέλη της. Όμως δυστυχώς,  «πρωταθλητές» κατανάλωσης ενέργειας  παγκοσμίως,  προκειμένου να στηρίξουν τις  αναπτυξιακές τους ανάγκες  όχι μόνο δεν στοχεύουν  στην κλιματική ουδετερότητα, αλλά αντιθέτως εντατικοποιούν την εξόρυξη  και καύση των ορυκτών τους καυσίμων για ηλεκτροπαραγωγή. Επικεφαλής  η Κίνα, η οποία κάθε χρόνο προσθέτει στο ενεργειακό της σύστημα, όσο η εγκατεστημένη ισχύς της Ελλάδας!  Ομοίως  συμπεριφέρονται  Ινδία, Βραζιλία, Ρωσία, ΗΠΑ κ.άλ.

Με δεδομένο ότι τα παραγόμενα αέρια του θερμοκηπίου, δεν γνωρίζουν σύνορα, διαχέονται σ’όλα τα πλάτη και μήκη της Υφηλίου, πράγμα που κάνει οι μαζικές τους εκλύσεις στις προαναφερθείσες  χώρες  να εξουδετερώνουν τη μικρή σχετικά περιστολή που προσπαθεί να κάνει η Ε.Ε. με την Πράσινη Συμφωνία. Την πολιτική αυτή της Ε.Ε. ασμένως υιοθέτησε η Ελληνική Κυβέρνηση και μάλιστα τούτο το διακήρυξε ο Πρωθυπουργός  Κυρ.Μητσοτάκης στα Ηνωμένα Έθνη, ομιλώντας για  απολιγιτοποίηση της χώρας, την οποία έθεσε άμεσα  σ’εφαρμογή με την ψήφιση του σχετικού  νόμου.

Ύστερα  από τέσσερα χρόνια, τα επιτεύγματα της απολιγνιτοποίησης παρουσιάστηκαν  πάλι δια στόματος  Πρωθυπουργού  τον Ιανουάριο  2024  στο Νταβός της Ελβετίας, όπου σε πάνελ για την Πράσινη Συμφωνία της Ε.Ε., είπε: «επί του παρόντος εμείς είμαστε ένας καθαρός εισαγωγέας. Και για να σας δώσω κάποια στοιχεία να καταλάβετε, όταν η Ελλάδα αποφάσισε πριν από τέσσερα χρόνια να απομακρυνθεί από τον άνθρακα, αποφασίσαμε να χρησιμοποιήσουμε το φυσικό αέριο ως ένα καύσιμο μετάβασης. Δεν έχουμε πυρηνική ενέργεια. Οπότε, όπως καταλαβαίνετε, ήταν η μόνη προφανής επιλογή. Ξοδέψαμε 7 δισεκατομμύρια ευρώ το 2022 για να εισάγουμε φυσικό αέριο και κανονικά το ποσό που απαιτείται είναι 1 δις». 

Αυτά βέβαια μέσα απ’τα κερδοσκοπικά παιχνίδια  γύρω απ’ τις τιμές του Φ.Α. διά του σχετικού Χρηματιστηρίου στην Ολλανδία. Κατ’ αντιδιαστολή ο λιγνίτης που εξορύσσεται  απ’το υπέδαφός μας ουδένα περιθώριο κερδοσκοπίας αφήνει. Τούτο όμως ποσώς ενδιαφέρει την μεταπρατική και κομπραδόρικη ακολουθούμενη πολιτική της απολιγνιτοποίησης.      Αναφέρεται εδώ, ότι όπως έδειξε σχετική μελέτη του Ε.Μ.Πολυτεχνείου,  ο λιγνίτης είναι ασυναγώνιστος σε περιόδους κρίσεων και ανταγωνιστικός του Φ.Α. με κανονικές συνθήκες.

Φυσικά όλοι  αυτοί οι ερασιτεχνισμοί,  ξεσπούν στο κεφάλι του Έλληνα, πληρώνοντας υπέρογκα την κιλοβατώρα. Σταθμίζοντας την τιμή αυτής με τους μέσους  μισθούς των κρατών της Ε.Ε. η χώρας μας βρίσκεται στον πρώτη ακριβότερη δωδεκάδα των 27 κρατών! 

Παράλληλα με την επιβληθείσα απολιγνιτοποίηση, αφού το Φ.Α. είναι «καύσιμο μετάβασης», προβάλλεται απ’την Κυβέρνηση, ότι σωσίβιο σωτηρίας της χώρας είναι οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας(ΑΠΕ). Μάλιστα τέτοιος βαθμός προβολής, που πάλι δια στόματος Πρωθυπουργού ακούστηκε ο νεοφανής όρος: «ενεργειακός πατριωτισμός». Αυτό σε ομιλία του στην Νάξο προ εβδομάδων, λέγοντας:                                                                                 «Παρακολουθώ με προβληματισμό να αναπτύσσεται ρητορική από ακραία κόμματα κατά των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Είναι τελείως εσφαλμένη λογική. Οι ΑΠΕ θα επιτρέψουν στη χώρα να αποκτήσει ενεργειακή αυτονομία και θα συνεισφέρουν στη μείωση του κόστους ενέργειας», και συνέχισε:                                                                       «Όλη αυτή η φιλολογία κατά των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι επικίνδυνη και δεν είναι πατριωτική γιατί δεν είναι πατριωτικό να εισάγουμε φυσικό αέριο και πετρέλαιο όταν μπορούμε να εκμεταλλευτούμε τις εγχώριες πηγές ενέργειες τις οποίες ο Θεός μας έδωσε απλόχερα. Αληθινός πατριωτισμός είναι να αποκτήσει ενεργειακή αυτονομία η χώρα μέσω των ΑΠΕ».    Αυτό που δεν μας είπε είναι η θυσία σε γη για την εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ σε παραγωγικούς  κάμπους και σε δάση. 

Η εκ των ΑΠΕ  παραγομένη ηλεκτρική ενέργεια  εξαρτάται απ’το αν έχει άνεμο, ήλιο, βροχές,  για τα Αιολικά, τα Φωτοβολταϊκά, τα Υδροηλεκτρικά αντίστοιχα. Ως  είναι σήμερα η σχετική τεχνολογία, το ρεύμα απ’τις ΑΠΕ  πρέπει να αναλωθεί ενώ  παράγεται.  Τούτο γιατί, η όποια περίσσεια του, δεν μπορεί  να αποθηκευθεί. Οι ΑΠΕ, υποκαθιστούν Ενέργεια αλλά όχι Ισχύ. Για την τελευταία, στην περιοχή όπου λειτουργούν ανεμογεννήτριες ή  φωτοβολταϊκά κ.λπ. θα πρέπει, να υπάρχει ένα εργοστάσιο βάσεως (λιγνίτη, Φ.Α., πετρελαίου), έτοιμο να παρεμβαίνει στο σύστημα όταν δεν φυσά αέρας, δεν έχει ήλιο, δεν έχει βροχές  κ.άλ. και έτσι δεν μπορεί να παραχθεί ρεύμα, απ’τις αντίστοιχες ΑΠΕ. Τούτη είναι η περίπτωση, που έχουμε στη Λέσβο, εδώ και 25-30 χρόνια, αρχικά με τις ανεμογεννήτριες  (~15 MW) και  μετά τα φωτοβολταϊκά (κάποιων MW) που μπήκαν στο σύστημα. Η ΔΕΗ  στου Καλαμάρη είναι ισχύος 80-100 MW.

Θα πρέπει να λεχθεί ότι  αποθήκευση  ηλεκτρικού ρεύματος θεωρητικά,   μπορεί να γίνει, με τη χρήση   συσσωρευτών  (μπαταρίες) ή με υβριδικά συστήματα (αιολικό πάρκο, υδροηλεκτρικό).

Συσσωρευτές μεγάλης  χωρητικότητας δεν υπάρχουν ακόμη για  τις τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικού ρεύματος που θα πρέπει να αποθηκευτούν π.χ. από κάποιο Πάρκο, αιολικών ή φωτοβολταϊκών. Ασφαλώς  η Τεχνολογία και η Βιομηχανία συνεχώς προσπαθούν να δημιουργήσουν συσσωρευτές όσο το δυνατό μεγαλύτερης χωρητικότητας. Όμως ζητήματα ασφάλειας, αφθονίας υλικών και περιβαλλοντικής ρύπανσης αποτελούν ανασταλτικούς παράγοντες στην προσπάθεια  μεγέθυνσης των μπαταριών.                                               Για μικρές καταναλώσεις και συναφώς μικρές χωρητικότητες, έχουν πια κατασκευαστεί σχετικού μεγέθους συσσωρευτές. Τέτοιας  χωρητικότητας συσσωρευτές χρησιμοποιούνται  στην περίπτωση του Αη Στρατη, του τρίτου νησιού του νομού μας  εδώ και δύο  μήνες, που κατέστη το πρώτο πράσινο ενεργειακά αυτόνομο νησί της Ελλάδας. Κατ’αυτό τον τρόπο ο Αη Στράτης,  των 257 (2021) κατοίκων, που ως τώρα κάλυπτε τις ενεργειακές του ανάγκες  με μια παλιά, μικρή πετρελαϊκή μονάδα της ΔΕΗ,  πρωτοπορεί στη χώρα, ως «Πράσινο Νησί». Η δοκιμή του προγράμματος πραγματοποιήθηκε με απόλυτη επιτυχία προ δύο μηνών  για 2,5 ώρες,  όταν ο Άη Στράτης με την αποκλειστική χρήση ανέμου και  ήλιου, κάλυψε τις ενεργειακές του ανάγκες. Το σχετικό σύστημα του συνίσταται από ένα αιολικό σταθμό εγκατεστημένης ισχύος 0,9 MW, ένα φωτοβολταϊκό σταθμό μέγιστης ισχύος παραγωγής 0,2268 MW, και συσσωρευτές αποθηκευτικής ικανότητας 2,56 MWh.Το μαρτυρικό αυτό νησί που για χρόνια  υπήρξε τόπος εξορίας χιλιάδων πατριωτών  (μεταξύ αυτών, πνευματικών ανθρώπων, ως Γληνός, Βάρναλης, Ρίτσος, Λουντέμης, Κατράκης, κ.άλ.) σήμερα παίρνει μια πρωτιά σε Πανελλήνια κλίμακα.

Περαίνων, αναφέρω ότι με την Πράσινη Μετάβαση, τα Πράσινα Νησιά και τα Πράσινα … Άλογα, αυτό που προκύπτει είναι ότι η Κυβέρνηση Μητσοτάκη υπήρξε λιγνιτοκτόνος, καθιστώντας τους 7.500.000.000 τόννους λιγνίτη μας ουσιαστικά πια χώμα. Χώμα, τον άλλοτε υπερπολύτιμο ενεργειακό αυτό πόρο, αξίας   50-60.000.000.000 Ευρώ, καθιστώντας τον φτωχό  Έλληνα, φτωχότερο με τις υπέρογκες τιμές κιλοβατώρας που πληρώνει, στους της ηλεκτρικής ενέργειας μεταπράτες.