ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΝΤΙΣΣΑΣ: αποχαρακτηρισμός; Ο Πρόεδρος και το Τ.Σ. Άντισσας γνωμοδότησαν υπέρ της Χουντικής απόφασης ...

 

σελ. 16             ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ                        ΣαββατοΚύριακο 20 Δεκεμβρίου 2025

Αιολίας λόγος

                   ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΝΤΙΣΣΑΣ: αποχαρακτηρισμός;              Ο Πρόεδρος και το Τ.Σ. Άντισσας  γνωμοδότησαν υπέρ της Χουντικής απόφασης του 1971 περί αποχαρακτηρισμού της   ως  «οικοδόμημα χρήζοντος  ειδικής προστασίας»;

Του Δρος Τάκη Χαραλ. Ιορδάνη (Ph.D.)

Κάποια φορά τη δεκαετία του ’60 συζητώντας με τον  αείμνηστο  Γιάννη Φωτιάδη, για το θέμα της Πλατείας της γενέτειράς μας Άντισσας,  που το 1965 με Υ.Α. είχε χαρατηρισθεί ως «οικοδόμημα χρήζοντος ειδικής προστασίας» μου έλεγε ότι όταν ανέλαβε την Κοινότητα τη δεκαετία του ‘20, τον χώρο της διέσχιζαν δύο λαγκάδια και για να περάσεις απ’ την μια πλευρά της στην άλλη πλείστοι όσοι κίνδυνοι υπήρχαν. Ακόμη ότι μέσα σ΄αυτή τριγυρνούσαν κάθε είδους κατοικίδια (κότες, χοίροι, γάτες κ.άλ.). Κατά τα δώδεκα χρόνια της Προεδρίας του, είχε βάλλει στόχο να τη διαμορφώσει σε πλατεία. Πρώτο βήμα ήταν η δημιουργία του κεντρικού υπονόμου. Την τελική σημερινή μορφή της έλαβε μέσα στους δίσεκτους χρόνους της Γερμανοκατοχής που διαστρώθηκε με τις εξ ανδεσίτη πετροπελεκητές πλάκες.

Η παριστώσα εικόνα που είχα  στο μυαλό μου ως παιδί και έφηβος της Πλατείας μας  αυτής ήταν εκείνη που το 1965 αποδόθηκε με την σχετική Υπουργική Απόφαση ως «οικοδόμημα χρήζοντος ειδικής προστασίας», συμπεριλαμβανομένη μαζί με τα άλλα 25 οικοδομήματα σ’όλο το νησί μας. Ήταν αυτή που είχα παίξει ως παιδί και είχα μάθει απ’ τους γονείς μου, δασκάλους μου και τους πατριώτες δημοκρατικούς πολίτες ότι γι’ αυτή δούλεψαν  οι εργαζόμενοι (λατόμοι του ανδεσίτη στα λατομεία του Υψηλού, οι λιθοξόοι που τους ανδεσιτικούς όγκους μετέτρεψαν σε πλάκες, οι τεχνίτες της διάστρωσης των πλακών, μεταφορείς, εργάτες κ.άλ)  αντί μιας οκάς ψωμιού την ημέρα, μέσα στην δίσεκτη εποχή της Γερμανοκατοχής, πράγμα που έκανε να μη έχουμε έστω κι ένα νεκρό από πείνα, όπως δυστυχώς είχε συμβεί τότε στη Μυτιλήνη και πολλά χωριά μας.  

Την εικόνα της αυτή κάποιοι, ατυχώς για δικό τους συμφέρον, μέσα σε μια άλλη δίσεκτη για τηνπατρίδα μας εποχή, αυτή της Απριλιανής Χούντας, έφθασαν να αμφισβητήσουν και κατόρθωσαν δια των χουντικών οργάνων με τα οποία προφανώς συναγελάζονταν να την αποχαρακτηρίσουν με άλλη Υπουργική Απόφαση το 1971. Άξιο λόγου είναι ότι,  απ’τα 26 οικοδομήματα της Υπουργικής Απόφασης του 1965, η Πλατεία μας  ήταν το μόνο που αποχαρακτηρίσθηκε.

Στις  19 του περασμένου Μάρτη, υπέβαλα στην Υπουργό Πολιτισμού κ. Λ.Μενδώνη έγγραφό  μου με το οποίο ζητούσα  να επαναχαρακτηρισθεί η περικαλλής πλατεία της   Άντισσας ως «οικοδόμημα χρήζοντος ειδικής προστασίας» σύμφωνα  με την Υπουργική Απόφαση την επί της δημοκρατικής Κυβέρνησης του Γεωργίου Παπανδρέου το 1965. Στο έγγραφό μου αυτό προς την κ. Υπουργό έγραφα: «Τούτο δεν έγινε τυχαία, αφού έλαβε χώρα 20 μόλις χρόνια μετά την Γερμανική κατοχή και ήταν νωπές ακόμη η μνήμες των γεγονότων των κατά την διάρκεια αυτής, ότε και κατασκευάσθηκε η Πλατεία αυτή. Η μεγάλη αυτή σε μέγεθος Πλατεία, έλαβε την μορφή που έχει ως και  σήμερα, διαστρωμένη από επιμελημένα πελεκημένες ανδεσιτικές πλάκες με μόχθο, ιδρώτα και δάκρυα  κατά την τραγική περίοδο της Γερμανοκατοχής. Τούτο ως βασικό στοιχείο, σε συνδυασμό προς την οικοδομική της αρτιότητα, την παγκοίνως ομολογουμένη ομορφιά της αλλά και σε συνδυασμό προς  την λειτουργικότητά της ως οικονομικοκοινωνικό κέντρο  της  κωμοπόλεως Αντίσσης, οδήγησε την Πολιτική ηγεσία του τότε Υπουργείου Προεδρίας της Κυβερνήσεως μεταξύ άλλων να κηρύξει και  αυτή ως “οικοδόμημα χρήζοντος ειδικής προστασίας”.            .                                                      Αφού προχωρούσα  δίδοντας τα σχετικά «…για καθαρά ρουσφετολογικούς λόγους ανθρώπου(ων) σχέση έχοντος(ων) με το δικτατορικό τότε καθεστώς…» με το χουντικό αποχαρακτηρισμό στοιχεία, κατέληγα λέγοντας ότι  «ο επαναχαρακτηρισμός της Πλατείας μας στο πνεύμα και στο περιεχόμενο της Υ.Α. του 1965 θα δώσει σ’αυτήν την πρέπουσα αίγλη, θα  προβληθεί αναλόγως στους  Τουριστικούς οδηγούς και  φυλλάδια και τελικά θα προσφέρει στην Άντισσα ένεση αναπτυξιακής τόνωσης, που σήμερα ατυχώς τόσο πια χρειάζεται».              .                                                      Τέλος, προκειμένου η κ.Υπουργός να έχει ολοκληρωμένη εικόνα ως προς το θέμα, επισύναψα το στο ΕΜΠΡΟΣ δημοσίευμά μου της 3.12.2019, «Το στολίδι της Άντισσας, η Πλατεία της και η Ιστορία αυτής».    

To έγγραφο μου αυτό έστειλα   την  31.3.2025   στον Πρόεδρο της Κοινότητας Αντίσσης κ. Ιορδάνη Η. Ιορδάνου και τα μέλλη του Τ.Σ.,  γράφοντας στην ακροτελεύτια παράγραφο: «Προς το σκοπό αυτό χρειάζεται σχετική εισήγησή σας προς τον Δήμο μας, στο να γίνει  απ’ αυτόν  υποστηρικτικό  προς την Υπουργό Πολιτισμού έγγραφό του για τον “επαναχαρακτηρισμό  της “Πλατείας Αντίσσης’’ Λέσβου ως οικοδόμημα χρήζοντος ειδικής προστασίας”. Ευελπιστούμε να λάβουμε το εισηγητικό  αυτό έγγραφό σας, ώστε να χρησιμοποιήσουμε τούτο στα πλαίσια του νόμου».

Το προς την κ. Υπουργό έγγραφό μου, ο Γενικός Γραμματέας Πολιτισμού κ. Γ.Διδασκάλου αρχές Απριλίου διεβίβασε στην Υπηρεσία   Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Βορείου Αιγαίου, για  «… την εξέταση του θέματος με παράλληλη ενημέρωση της ιεραρχίας και του ενδιαφερομένου πολίτη».                                                                                                    .   Και αυτό το έγγραφο του Γ.Γ. Πολιτισμού διεβίβασα επίσης στον Πρόεδρο και το Τ.Σ. Αντίσσης  την 15.4.2025, γράφοντας  τους: «Θεωρώ, βάσει του εγγράφου αυτού του κ. Γενικού Γραμματέα, ότι η σχετική εισήγησή σας προς τον Δήμο μας, στο να κάνει το  απαιτούμενο  υποστηρικτικό  έγγραφό του για τον “επαναχαρακτηρισμό  της “Πλατείας Αντίσσης” Λέσβου ως οικοδόμημα χρήζοντος ειδικής προστασίας”, χρειάζεται κατά το δυνατό άμεσα. Ευελπιστούμε να λάβουμε αυτή τη φορά  το εισηγητικό  αυτό έγγραφό σας, ώστε να χρησιμοποιήσουμε τούτο στα πλαίσια του νόμου».

Ατυχώς ουδεμία απόκριση εκ μέρους του κ.Προέδρου και του Τ.Σ. της γενέτειράς μου, τόσο στο έγγραφό μου της 31.3.2025 όσο και αυτό της 15.4.2025, αφού προδήλως ούτε καν ασχολήθηκαν με το θέμα. Προφανώς δεν τους συγκινούσε ο Χουντικός αποχαρακτηρισμός της Πλατείας μας, δεν ασχολήθηκαν με το θέμα και φυσικά τα δύο έγγραφά μου τα πέταξαν στο καλάθι των αχρήστων.  

Αν έμενε το πράγμα μόνο στην αγνόηση των εγγράφων μου αυτών ίσως δεν  θα ήταν προς ιδιαίτερο ψέγος,  όμως η Υπηρεσία  Νεωτέρων Μνημείων Βορ. Αιγαίου προχώρησε ως όφειλε το σ’αυτούς ανατεθέν από τον Γ.Γ. Πολιτισμού έργο και μεταξύ των άλλων  ως προφανώς επέβαλαν οι ακολουθούμενες απ’ αυτούς διαδικασίες, ζήτησαν από τον Πρόεδρο και το Τ.Σ. Αντίσσης σχετική γνωμοδότηση. Με πληροφόρησαν όταν τους ρώτησα επ’ αυτού, ότι η γνωμοδότησή των ταγών της Άντισσας είναι αρνητική ως προς την  πρόταση του επαναχαρακτηρισμού. Δηλαδή τούτο συνεπάγεται ότι ο Πρόεδρος Ι.Ιορδάνου, ο Αντιπρόεδρος  Γ.Δουρουδής και το μέλος του Τ.Σ. Β.Καμινής (ο εκπρόσωπος της Αντιπολίτευσης) “ευλόγησαν” την Χουντική  απόφαση  του  1971.                                     .                                Η αρνητική αυτή γνωμοδότηση συνοδεύει τον φάκελο της υπόθεσης με ενημερωτικό σημείωμα της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων απ’ τη Μυτιλήνη που διαβιβάστηκε στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου στην Αθήνα ώστε να εισαχθεί αυτή στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, όπου εκεί θα εξετασθεί το αίτημά μου να επαναχαρακτηρισθεί ή όχι η Πλατεία μας ως  «οικοδόμημα χρήζοντος ειδικής προστασίας».         Επειδή αυτές τις μέρες παρατήρησα μια έντονη κινητικότητα επί του θέματος μας αυτού στα ΜΚΔ, θεώρησα ότι είχα την υποχρέωση να γράψω το παρόν, σε τρόπο ώστε να πληροφορηθούν οι πάντες πώς έχουν τα πράγματα και έτσι να  αποφευχθούν οι τυχόν  παρερμηνείες.