Καλώς ήλθατε στο blog μου * * * "Λαψαρνιώτης" * * * Τάκης Ιορδάνης * * * Καλώς ήλθατε στο blog μου * * * "Λαψαρνιώτης" * * * Τάκης Ιορδάνης

Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου 2016

Ο πανηγυρικός μου που εκφώνησα στους Σκαλοχωρίτες της Αθήνας την 11.12.2016



<< Χάριν της ιστορίας, κατά την ταπεινήν μου γνώμην, ως επέτειος εθνική εορτή της νήσου μας πρέπει να καθιερωθή η 8η Δεκεμβρίου και όχι η 8η Νοεμβρίου.>> Γιατρός Δημ. Ζαφειράκης, Οκτώβριος 1913

Ο πανηγυρικός μου που εκφώνησα στους  Σκαλοχωρίτες  της Αθήνας την 11.12.2016

<< Προβεβλημένοι Λέσβιοι που τα έζησαν, έγραψαν για τα ηρωϊκά  γεγονότα της απελευθέρωσης του νησιού μας το 1912.

Όταν προ ετών από το ίδιο αυτό βήμα μίλησα σχετικά με το αναστάσιμο γεγονός της απελευθέρωσης του νησιού μας, στηρίχτηκα  στις αφηγήσεις τις κατά πως μου τις είχε κάνει  και  ξανακάνει για τα τότε γεγονότα η αλησμόνητη γιαγιά μου, σαν σε παραμύθι. Η γιαγιά μου η Τελωνιάτισσα, η θειά Θεοκτίστη όπως τη φώναζαν οι Σκαλοχωρίτες. Παιδούλα τότε εκείνη, όλα όσα είχε ζήσει, τα αναστάσιμα για όλους τους Λέσβιους δεδομένα των τραγικών αλλά και ηρωϊκών εκείνων ημερών, ανεξίτηλα είχαν καταγραφεί στο «σκληρό της δίσκο». Έτσι απαράλλαχτα, η αξέχαστη γιαγιά μου, μη χαλώντας ποτέ το χατίρι του πρωτοεγγονού της,  ξανά και ξανά επαναλάμβανε σα  σε μαγνητόφωνο « που λές μουρέλι μ’ , τότες που ήρθε ο Αβέρος (γι’ εκείνη αλλά και πολλούς άλλους της εποχής  της, που είχαν φθάσει στο Δημοτικό ως το μεγάλο «σκουρδέλ(ι)» … το φ στο τέλος ελληνικής λέξης δεν χωρούσε), τσι έρξει τ’ν κανονιά του στα καζάνια των Μεμέτηδων στον Κλαπάδο…σhκώσαν αυτοί τα χέρια τους στον αγέρα μονομιάς».
Βλέπεις στο στόμα της γιαγιάς, η Ιστορία  γινόταν παραμύθι και το παραμύθι Ιστορία…  
Σήμερα η ομιλία μου θα στηριχθεί και μόνο στην Ιστορία. Θα στηριχθεί στις γραπτές μαρτυρίες προβεβλημένων Λεσβίων που έζησαν τα τότε εθνοαναγεννητικά γεγονότα  για το νησί μας και τους επί αιώνες σκλάβους των Τούρκων κατοίκους του.
Τις γραπτές μαρτυρίες, του  Καλλονιάτη  γιατρού Ορέστη Κυπριανού, του  Μηθυμναίου γιατρού  Δημητρίου Ζαφειράκη και τέλος του δικού μας, του αξιοσέβαστου και αείμνηστου μπαρμπαΑνέστη Θεοδοσίου.
Θυμίζω εκ προοιμίου, ότι στις 8 του Νοέμβρη απελευθερώθηκε η Μυτιλήνη, η Ανατολική και η Νότια Λέσβος, από το στόλο μας που είχε επικεφαλής το  εύδρομον θωρικτό  «Αβέρωφ» και ναυμάχο το Ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη και στις 8 του Δεκέμβρη δηλ. ένα μήνα  μετά, η Κεντρική η Βόρεια και η Δυτική Λέσβος κατόπιν σκληρής  αλλά  νικηφόρου μάχης στον Κλαπάδο. Εκεί, όπου έπεσαν ως ήρωες 19  Έλληνες στρατιωτικοί  κι΄ ένας καλόγερος του Αγιού Γνατιού. Των Τούρκων οι απώλειες ήταν 250 άτομα.  
Δανείζομαι, από το έργο του φίλου Αριστείδη Κυριαζή <<Τα "Φόβια" του 1912 στο Λεκανοπέδιο της Καλλονής >>, το πιο κάτω απόσπασμα του κειμένου του Καλλονιάτη γιατρού Ορέστη Κυπριανού, δημοσιευμένο στο "Πανελλήνιον Ημερολόγιον Λέσβου 1914", που αναφέρεται στην επί ένα μήνα καθυστέρηση της απελευθέρωσης της κεντρο-βορειο-δυτικής Λέσβου.
"ν λληνικός Στρατός μέσως τρέπετο ες καταδίωξιν το συντάκτως καί τάκτως καί μέ τελείως χαμένον τό θικόν του καί κακήν κακς ποχωροντος Τουρκικο Στρατο, θά ληγεν κτοτε κείνη κατάστασις κατά τήν ποίαν πί μνα καί πλέον μίσεια σχεδόν Λέσβος το λληνική, δέ τέρα μίσεια Τουρκική . καί δέν θά συνέβαιναν βεβαίως τά σα συνέβησαν κατόπιν διότι οτε θά θρηνομεν τόσα θύματα ν γένει, οτε μπρησμός τς Πέτρας θά λάμβανε χώραν, οδέ δήωσις το Μεσοτόπου".
Ποίος ήταν, ο γράψας αυτά;!.
 Ο Ορέστης Κυπριανός (1877- 1943), γιος τού κατά το 1912 Προηγουμένου της Μονής Λειμώνος και εξ Υψηλομετώπου Κλεάνθη Κυπριανού, σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ήταν εθελοντής στον πόλεμο του 1897, καταδικάστηκε σε θάνατο από τους Τούρκους ως στασιαστής αλλά αμνηστεύθηκε. Διετέλεσε μέλος στην Εθνοσυνέλευση των Πατριαρχείων, Δήμαρχος Αχερώνης το 1913, βουλευτής Ελληνικής Βουλής το 1920 και '23 με το κόμμα των Φιλελευθέρων, γερουσιαστής το 1929 και αντιπρόεδρος της Γερουσίας το 1934.
 Σημειώνω , γράφει ο ιστοριοδίφης Αριστείδης Κυριαζής που στην πράξη  είναι αλλά, κατά  την επιστήμη του είναι Φυσικός, ότι το βράδυ της απελευθέρωσης της πρωτεύουσας Μυτιλήνης, Πέμπτη 8-11-1912, όταν ο Παύλος Κουντουριώτης αναχώρησε με το θρυλικό "Αβέρωφ" και το μεγαλύτερο τμήμα του στόλου για την απελευθέρωση και της Χίου, δυστυχώς οι διοικητές των Ελληνικών δυνάμεων που αποβιβάστηκαν με 1600 άνδρες, δηλαδή ο υποπλοίαρχος Κωνσταντίνος Μελάς που διορίστηκε στρατιωτικός Διοικητής της νήσου και ο ταγματάρχης Αλέξανδρος Μανουσάκης που είχε μεγαλύτερο βαθμό, άρχισαν την φιλονικία μεταξύ τους για το ποιος από τους δυο θα έχει τον πρώτο λόγο στη διοίκηση τής κατά το μεγαλύτερο ποσοστό τουρκοκρατούμενης Λέσβου. Έτσι καθυστέρησαν αδικαιολόγητα να δώσουν τη μάχη με τις δυνάμεις του Τούρκου Φρουράρχου Αμπντούλ Γκανή Μπέη που ανενόχλητος αναχώρησε από τη Μυτιλήνη με μόλις 400 στρατιώτες, οχυρώθηκε στον Κλαπάδο, συγκέντρωσε δυνάμεις Τούρκων εθελοντών, φθάνοντας να διαθέτει το μέγιστο 2000 άνδρες, ήλεγχε και τρομοκρατούσε την κεντρο-βορειο-δυτική Λέσβο με προεξάρχοντα τον φανατικό Κούρδο μουσουλμάνο, τον ανθυπολοχαγό της Χωροφυλακής Καλλονής Κεμάλ Αγά, ο οποίος σε κάθε χωριό που πήγαινε τότε απαιτούσε 100 χρυσές λίρες για να μη το κάψει. Ο Γκανή Μπέης δήλωνε παραπειστικά και πονηρά ότι θα πολεμήσει για την τιμή των όπλων ενώ υπακούοντας στις οδηγίες της Κωνσταντινουπόλεως περίμενε την έξοδο του Τουρκικού στόλου για την ανακατάληψη της πρωτεύουσας.»
Οι κρίσεις του γιατρού, Βουλευτού και Γερουσιαστού Ορ.Κυπριανού που προαναφέρθηκαν είναι εξ αντικειμένου και δεν φέρουν κάποιο στοιχείο συναισθηματισμού και προσωπικής φόρτισης, ως αυτή την οποία αποπνέει το κείμενο του γιατρού της Πέτρας Δημητρίου Ζαφειράκη, που  ας μη μας διαφεύγει, οι Τούρκοι μεταξύ των πολλών άλλων δεινών κατά των Ελλήνων του νησιού μας, πυρπόλησαν την Πέτρα όπου αυτός  ασκούσε το λειτούργημα του Ασκληπιού. Τούτο έγινε  στην απεχθή περίοδο που έμεινε στην Ιστορία ως «τα Φόβια», όπου μεταξύ των πολλών άλλων πέραν της πυρπόλησης της Πέτρας,  εδήωσαν το Μεσότοπο και σκότωσαν σ’ όλο το νησί 95 Λέσβιους Έλληνες, που οι δύσμοιροι δεν αξιώθηκαν να γευθούν την πολυπόθητη Λευτεριά . Έτσι ο γράφων αυτά γιατρός,  τα βίωσε αλλά και τα υπέστη βαθεία στο πετσί του, όπως πολύ παραστατικά αναφέρει «…ο διά πυρός και σιδήρου βασανίσας ημάς τουρκικός στρατός».
Ο Δημήτριος Ζαφειράκης λοιπόν; γιατρός από τη Μήθυμνα δημοσίευσε, εκατό τρία χρόνια πριν, στην εφημερίδα της Λέσβου «Σάλπιγξ» στις 19-10-1913 δηλ. πριν ακόμη γιορταστούν τα πρώτα Ελευθέρια, το πιο κάτω , για το πότε πρέπει να εορτάζονται τα Ελευθέρια της Λέσβου, ως επί λέξει γράφει ::
<< Καθ’ ον χρόνον οι Μυτιληναίοι, οι Πλωμαρίται και εί τις άλλος εορτάζετε την εθνικήν παλιγγενεσίαν καί υπεδέχεσθε εν εξάλλω ενθουσιασμώ τον Ελληνικόν στόλον και στρατόν, ημείς εδώ εδεχόμεθα υποκοπάνους επί κεφαλής, υφιστάμεθα φυλακίσεις και μεταφερόμεθα άνευ αποχρώντος λόγου εις το πραιτώριον, της ιεράς εξετάσεως, τον περιώνυμον Κλαπάδον, εδερόμεθα ανηλεώς διά των βαναυσοτάτων και μάλλον πρωτοτύπων εφευρέσεων και ποικιλοτρόπως τέλος εκακοποιούμεθα...
Την 8ην Δεκεμβρίου, την ημέραν ταύτην πράγματι ολόκληρος η νήσος ελευθερώθη, ολόκληρος επανήλθεν εις τας αγκάλας της μητρός Ελλάδος, ολόκληρος εώρτασε την παλιγγενεσίαν της και ολόκληρος αφυπνίσθη ελευθέρα πλέον, διαρραγέντων των επί πέντε σχεδόν αιώνας, βαρβαρωτάτων δεσμών της δουλείας.
Πότε λοιπόν είναι δίκαιον και ορθόν να εορτασθή και εορτάζηται η επέτειος της παλιγγενεσίας της νήσου; την 8ην Νοεμβρίου ημέραν της ενάρξεως ούτως ειπείν των εχθροπραξιών και αποπείρας προς απελευθέρωσιν της νήσου ή την 8ην Δεκεμβρίου καθ’ ήν εάλω το εχθρικόν στρατόπεδον, ο πολύς Κλαπάδος, ηχμαλωτίσθη ο επί ένα ολόκληρον μήνα διά πυρός και σιδήρου βασανίσας ημάς τουρκικός στρατός και καθ’ ήν καταρρακωθείσης της ημισελήνου υψώθη η Κυανόλευκος εις τα τέσσαρα πέρατα της νήσου;
Χάριν της ιστορίας, κατά την ταπεινήν μου γνώμην, ως επέτειος εθνική εορτή της νήσου μας πρέπει να καθιερωθή η 8η Δεκεμβρίου και όχι η 8η Νοεμβρίου.
Μετά δε την προσάρτησιν (εις το Ελληνικόν Κράτος) ήν όσον ούπω αναμένομεν να καθορισθή, όπως εν τω κάτωθι του Κλαπάδου οροπεδίω (εις Πετσοφά) όπου υπεγράφη υπό του Γκανή το πρωτόκολλον της παραδόσεώς του μετά τού υπ’ αυτόν στρατού, ανεγερθή διά παλλεσβιακών εράνων μεγαλοπρεπές κενοτάφιον τών υπέρ της ελευθερίας μας πεσόντων μαχητών και καθιερωθή ίνα εκεί κατ’ έτος γίνηται Παλλεσβιακή Πανήγυρις, τής οποίας αι εισπράξεις να διατίθενται υπέρ εθνικού σκοπού>>.
Ποίος ήταν, ο γράψας αυτά;!.
 Ο Δημήτρης  Ζαφειράκης  ήταν γιος του διαπρεπούς Λέσβιου επιστήμονα του 19ου αιώνα  Ζαφειράκη  Υπανδρεμένου –προπάππου του καλού μου φίλου Αριστείδη Γιαπαλή -  Διπλωμάτη και Βουλευτή Λέσβου στην μικρόβια τότε Τουρκική Βουλή. 
Αυτών λεχθέντων, θέλω στο σημείο αυτό να καταθέσω ότι προ εβδομάδων και συγκεκριμένα την 29.10ου.2016 έστειλα στο Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης  Διοίκησης Αιγαίου με κοινοποίηση σ΄όλους τους θεσμικούς του νησιού μας, επιστολή με την οποία υιοθετώντας την πρόταση του γιατρού Ζαφειράκη, επαναφέρω αυτήν και ζητώ να καθιερωθεί ο εορτασμός  των Ελευθερίων ως η ίδια η λέξει λέει και μαρτυρεί για την απελευθέρωση του όλου του νησιού  ήτοι. την 8η Δεκεμβρίου και όχι την 8η Νοεμβρίου δηλ. την ημέρα της απελευθέρωσης του μισού νησιού και της έναρξης των ατέλειωτων δεινών για ένα ολόκληρο μήνα (Τα Φόβια) του υπόλοιπου μισού. 
Το χωριό μας, το Σκαλοχώρι, «τα Φόβια» τα βίωσε με φόβο και τρόμο. Δανείζομαι τα σχετικά απ’το μπαρμπα Ανέστη που  αναφέρει  ότι τις μέρες τις προ της μάχης του Κλαπάδου στο χωριό μας (το ονομάζει  δεύτερο Κλαπάδο εκ της εκεί παρουσίας  πολλών Οθωμανών ντόπιων αλλά και ξένων) οι ντόπιοι Τούρκοι «μικροί τε και μεγάλοι» ως γράφει από 15 χρονών και πάνω «οπλισμένοι ως είδος αστακοί» περιεφέροντο σ’όλο το χωριό και προσθέτει  «.. μέγας φόβος εις ημάς τους Χριστιανούς ». Είχαν κάνει δε (οι Τούρκοι) σύσκεψη στο Χαμάμ και αποφάσισαν να κάνουν ότι έκαναν οι δικοί τους « εις Μεσότοπον , Τελώνια και εις χωρίον Πέτρα », όπου όπως προσθέτει «εφόνευσαν, λεηλάτησαν και  έκαυσαν». Τελικά αυτό δεν έγινε, γιατί μας προστάτευσε ο Θεός και ο Άγιος Γεώργιος. «Εις Οθωμανός τους εμπόδισε του αυτού σκοπού».
Θα μου επιτραπεί  εδώ να προσθέσω μία «θύμιση από αφήγηση», από τη ράτσα μου. Όπως θυμούμαι, κατά πως μου έλεγε σχετικά ο παππούς μου Γεώργιος Μουτάφης, - ο Βενιζέλος όπως τον έβρισκες στο χωριό -, τη μέρα της απελευθέρωσης της Μυτιλήνης ο πατέρας του και προπάππους μου Χριστόδουλος, είχε την αποκοτιά να φωνάξει «Ζήτω η Ελλάς». Τον άκουσε Τούρκος  γείτονας και μετέφερε αυτό, κοινώς τον «έδωσε», στο «πραιτόριο» (κατά πως λέει πιο πάνω  ο γιατρός  Ζαφειράκης)  του χωριού  και τον δύσμοιρο … ακόμα τον δέρνουν.
Και όλα αυτά τα στενάχωρα  και μίζερα εξαφανίστηκαν μονομιάς με το θρίαμβο του Ελληνικού Στρατού, της Λεσβιακής Φάλαγγας και πολλών Λεσβίων ατάκτων την 8η του Δεκέμβρη στον Κλαπάδο.
Ας μη μας διαφεύγει ότι το πιο μεγάλο σκοτάδι της νύχτας είναι πάντα την αυγή, λίγο πριν το ξημέρωμα. Και όλες οι πιο πάνω μαρτυρίες ήταν για το βαθύ σκοτάδι της σκλαβιάς μας. Το ξημέρωμα της λευτεριάς το έφερε η μάχη στον Κλαπάδο την 7η προς 8η του Δεκέμβρη όταν,  οι  πεσόντες, 19 στρατιωτικοί και ένας καλόγερος από τον Άγιο Ιγνάτη, ήρωές μας με το αίμα τους πότισαν και καθαγίασαν το ιερό χώμα της πατρίδας μας,  κάνοντας έτσι να  φυτρώσει και αμέσως να γιγαντωθεί το πανώριο και αθάνατο δεντρί της Λευτεριάς. Και τότε έγινε η ΑΝΑΣΤΑΣΗ . Τα επί 450 χρόνια ζόφου, φόβου και τρόμου (ο αείμνηστος Γυμνασιάρχης Εμμανουήλ Δαυίδ Ερέσιος την καταγωγή, στον πανηγυρικό της απελευθερώσεως την 8η Νοεμβρίου στην πρωτεύουσα, λέει σε κάποιο σημείο, το αλλόκοτο και αφύσικο «…φοβόμασταν να κλάψουμε για τα βάσανα μας,  για να μη μας φορολογήσουν και τα δάκρυά μας  …») έγιναν απ’ την μια στιγμή στην άλλη χαρά, αγαλίαση, ευτυχία, ΛΕΥΤΕΡΙΑ. Τότε λοιπόν υπήρξαν πιά τα χαρούμενα, τα αναστάσιμα της εθνικής παλιγγενεσίας έγερση μας και για το χωριό μας , που τόσο ενεργώς  παραστατικά και γλαφυρά αποδίδει στο ημερολόγιο του ο σεπτός ιστοριογράφος μας, μπαρμπαΑνέστης Θεοδοσίου.  
« Η Ελληνική σημαία ανυψώθηκε στην ιεράν εκκλησίαν, η υποδοχή αυτών (Αρχιαστυνόμου, με εξι πεζοναύτες, την 12 του μηνός) εγένετο εν ενθουσιασμώ, εψάλει  δοξολογία, εκφωνήθηκε λόγος και εψάλη ο πολυχρονισμός του βασιλέως Γεωργίου και διαδόχου παρά του Αγαθαγγέλου Ανέστου Θεοδοσιάδου.
Τη δε 16 -17 έφθασε ο φρούραρχος του Μολύβου κ. Αθ.Σαραντόπουλος  με 150 στρατιώτας,  οι εγχώριοι άνδρες, γυναίκαι και οι μαθηταί και μαθήτριαι  προυπαντήσαμε αυτούς  εν τη λίμνη με τας σημαίας  και εν ψαλμοίς και ύμνοις εισήλθαμε εν τω χωρίω καθώς και εν τη Ιερά Εκκλησία, φωταγωγούσα, η παράταξης  εγένετο έτι ανωτέρα της πρώτης  με  μεγάλη τάξη και του στρατού. »
Ημέρα Αναστάσιμη αυτά που μας κατέλειπε με το γράψιμό ο αθάνατος μπαρμπα Ανέστος . Κι όχι απλά ενός, δύο, δεκα χρόνων. Τετρακοσίων πενήντα ολόκληρων χρόνων,  που ο Λέσβιος ήταν δούλος του Τούρκου και τον προσκυνούσε….

Εύχομαι, σήμερα, που  τα σημάδια των καιρών ατυχώς είναι άσχημα και συνεχώς σύννεφα απειλητικά πανταχόθεν και για ποικίλες αιτίες σωρεύονται στο παγκόσμιο στερέωμα να επικρατήσει η λογική και η ΕΙΡΗΝΗ να εξακολουθεί να  επικρατεί σ΄όλη τη Γή. Το έχουμε ανάγκη  όλοι οι άνθρωποι και ειδικότερα εμείς οι Έλληνες
 εδώ στην περιοχή μας των εντόνων διεθνών ανταγωνισμών και αλλοπρόσαλλων γεγονότων. Έτσι ας ελπίζουμε και ας ευχόμαστε  να μας αξιώνει ο Θεός να εορτάζουμε όπως κάνουμε σήμερα τα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ του νησιού μας, για πάντα.>>

Δρ. Τάκης Χαραλ. Ιορδάνης (Ph.D.) ……………………..17.12.2016

Δεν υπάρχουν σχόλια: