Ο περιφερειακός οδικός δακτύλιος της Λέσβου, αρτηρία ζωής, εξάλειψης του απομονωτισμού των χωριών μας και εν τέλει ανάπτυξης της.
του Δρ. Τάκη Χαραλ. Ιορδάνη ( Ph.D.)*
( ΑΝΤΙΛΑΛΟΣ ΤΗΣ ΒΡΙΣΑΣ , Τεύχος 69, Καλοκαίρι 2021)
Οι μετά τη Μυτιλήνη, δύο μεγαλύτερες κωμοπόλεις του νησιού, το Πλωμάρι και ο Πολυχνίτος αν και επ’ ευθείας βρίσκονται σε απόσταση μόνο 15 περίπου χιλιομέτρων, στην πραγματικότητα για να επικοινωνήσει κανείς απ’ τη μιά στην άλλη, πρέπει να διανύσει υπέρδιπλάσια σχεδόν απόσταση ακολουθώντας τον «απίθανο» δρόμο Πολυχνίτου-Μεγαλοχωρίου, ώστε να παρακάμψει το ορεινό γεωμορφολογικό τοπίο, το απ’ τα Βατερά ως τη Μελίντα.
Η ανάγκη της σύνδεσης Βατερών-Μελίντας, είχε γίνει συνείδηση από την περίοδο της ύστερης Τουρκοκρατίας, όταν είχε αρχίσει η ανάπτυξη της οδοποιίας στο νησί περί τα μέσα του 19ου αιώνα. Τότε άρχισαν οι προσπάθειες της διάνοιξης του, παραλιακά, με κασμάδες και φτυάρια.
Ερανίζομαι από το άκρως εμπεριστατωμένο άρθρο του φίλου Αριστείδη Κυριατζή στο ΕΜΠΡΟΣ, προ ετών, « Ο παραλιακός δρόμος Πλωμαρίου – Βατερών», τις σχετικές δράσεις χρονολογικά ως σήμερα:
O Οικονόμος Τάξης στο βιβλίο του για τη Λέσβο, το 1909, γράφει ότι «…κατασκευάζεται νυν από τινος εν Πλωμαρίω και Πολυχνίτω, αμαξιτή οδός» που θα συνέδεε τον Ποταμό (Πλωμάρι) με τα Βατερά. Τούτο, τρία χρόνια προ της απελευθέρωσης μας, το 1912. Μετά την απελευθέρωση, στην εφημερίδα «Λέσβος» το 1915, αναφερόταν:
«…Επίσης διετάχθη ο μηχανικός Μυτιλήνης να υποβάλη μελέτην περί κατασκευής οδού Πολυχνίτου – Βρυσάς – Πλωμαρίου».
Έπρεπε να περάσουν σαράντα κοντά χρόνια ώστε το 1953 να συνταχθεί, μελέτη από «το μηχανικό οδοποιίας Ρ.Γ.Ράλλη που προέβλεπε τη διάνοιξη του δρόμου Πλωμάρι – Μελίντα – Βατερά – Πολιχνίτος – Νυφίδα με το όνειρο της σύνδεσης Νυφίδας – Αποθήκας με ferry-boat και της συνέχισης με τον δρόμο Άγρας – Μεσοτόπου – Ερεσού».
Όλα αυτά τα θεωρητικά, ύστερα από 30 και πλέον χρόνια, είχαν και μία έμπρακτη απόπειρα, όταν :
«Το 1984, ξεκίνησαν από το Πλωμάρι οι εργασίες με τα μηχανήματα της στρατιωτικής ΜΟΜΑ, αλλά σκόνταψαν στην Μελίντα», και τελικά ατυχώς αποτέλεσμα δεν υπήρξε.
Έτσι 109 χρόνια μετά την απελευθέρωση μας, σε ότι αφορά το δρόμο Βατερά-Μελίντα, βρισκόμαστε δυστυχώς στην ίδια κατάσταση, την επί Τουρκοκρατίας.
Το πώς βλέπει ο κόσμος της νότιας χερσονήσου τον ιδιαίτερης σημασίας αυτό οδικό άξονα, αποδίδεται με το ακόλουθο, που παραθέτει ο φίλος Α.Κυριατζής στο προαναφερθέν άρθρο του:
<< Το 2007, 10 σύλλογοι του τότε Δήμου Πλωμαρίου απευθυνόμενοι σε αρχηγούς κομμάτων, βουλευτές και τοπικούς παράγοντες έγραφαν σε ψήφισμά τους: {Εμείς ονειρευόμαστε και χρειαζόμαστε ένα σύντομο, σύγχρονο και ασφαλή παραλιακό δρόμο με μήκος 15 το πολύ χιλιομέτρων από το Πλωμάρι στα Βατερά, που θα οδηγεί από τον κόλπο Γέρας στον κόλπο Καλλονής, θα αναδεικνύει τις θαυμάσιες παραλίες της Νότιας Λέσβου και θα παρέχει εναλλακτικές μορφές ψυχαγωγίας στους τουρίστες, εξασφαλίζοντάς τους την άνετη διακίνησή τους σε όλο το μήκος της Νότιας Λέσβου, προς όφελος όλης της Λέσβου. Δεν ζητάμε τη γέφυρα του Ρίου – Αντίρριου ούτε καν του Άκτιου, την υπέρβαση του βράχου τής (σ.σ. εικονιζόμενης Παναγιάς) Κρυφτής - μήκους 100 μέτρων- ζητάμε!}>>.
Η δημιουργία της πολυπόθητης διάνοιξης της οδού Μελίντας- Βατερών που θα αποτελέσει τμήμα του περιφερειακού οδικού δακτυλίου του νησιού θα έχει το αποτέλεσμα μεταξύ των άλλων, τόσο το Πλωμάρι, όσο και ο Πολυχνίτος να πάψουν πιά να είναι τερματικά χώρια στον κάθε επισκέπτη τους. Φυσικά το ευεργέτημα τούτο, θα αποκτήσει και η Βρισά.
Η δημιουργία του περιφερειακού αυτού δρόμου που θα περιελάμβανε ως τμήμα του, τον «Πλωμάρι – Μελίντα – Βατερά – Πολιχνίτος – Νυφίδα» θα ανταποκρινόταν στα της προαναφερθείσας μελέτης του μηχανικού Ρ.Γ. Ράλλη αναφερόμενα το 1953, «με το όνειρο της σύνδεσης Νυφίδας–Αποθήκας με ferry-boat και τη συνέχισης με τον δρόμο Άγρας – Μεσοτόπου –Ερεσού». Ασφαλώς και με δεδομένο την άμεσα αναμενόμενη αποπεράτωση του Λιμανιού του Σιγρίου, το να επιχειρηματολογήσω για την ανάγκη της πέραν της Ερεσού επέκταση του δρόμου αυτού προς το Σίγρι, θεωρώ ότι παρέλκει. Έτσι, μέσω Πλωμαρίου και Γέρας ο νότιος κλάδος του περιφερειακού οδικού δακτυλίου θα έκλεινε στη Μυτιλήνη.
Από την πρωτεύουσα, στην Ανατολική Λέσβο, τμήμα του περιφερειακού οδικού δακτυλίου ήδη υπάρχει, το από Μυτιλήνη προς Μανταμάδο.
Τούτο, πλέον των άλλων, οδηγεί στα δύο μεγάλης σπουδαιότητας θρησκευτικά κέντρα του νησιού όπου συρρέουν χιλιάδες πιστών κάθε χρόνο. Του Αγίου Ραφαήλ στη Θερμή και του Ταξιάρχη στο Μανταμάδο. Απ’ τα τέλη του περασμένου αιώνα υπήρξε η σκέψη τούτος να αναβαθμιστεί σε οδικό άξονα κατά τους κανόνες της σύγχρονης οδοποιίας. Η μελέτη του όμως, λόγω έλλειψης χρηματοδότησης, λίμνιασε στα συρτάρια αρμοδίων. Την Άνοιξη2009, ο τότε βουλευτής Λέσβου Ν.Σηφουνάκης, ενώ βρισκόταν στην αντιπολίτευση, υπέβαλε μέσω της Βουλής, ερώτηση στον αρμόδιο Υπουργό που κατέληγε στο να ζητά να χρηματοδοτηθεί η μελέτη αυτή με το ποσό των 600.000 Ευρώ. Ατυχώς, ανταπόκριση, δεν υπήρξε. Στη συνέχεια μετά τις εκλογές του Οκτώβρη, παρ’όλο ότι ο Ν.Σηφουνάκης έγινε ο αρμόδιος Υπουργός, δεν κατόρθωσε να χρηματοδοτήσει ατυχώς την εν λόγω μελέτη με το προαναφερθέν ποσό των 600.000 Ευρώ. Έτσι το τμήμα αυτό του περιφερειακού δακτυλίου αν και υπάρχει, δεν έχει λάβει τα χαρακτηριστικά άξονα σύγχρονης οδοποιίας. Ασφαλώς, ως εκ της σπουδαιότητάς του, τούτο πρέπει να μπει σε άμεση προτεραιότητα κατασκευής. Αυτό ακόμη, εκ του ότι θα πρέπει να ακολουθήσει η επέκταση του εν λόγω τμήματος πέραν του Μανταμάδου προς βορρά, με οδό ιδίων χαρακτηριστικών, ώστε να υπάρξει απ’ ευθείας σύνδεση της πρωτεύουσας με τη Μήθυμνα, τη «ναυαρχίδα» του Τουρισμού του νησιού μας.
Μετά τη Μήθυμνα, ο περιφερειακός δακτύλιος συνεχίζει προς δυσμάς με τον ασφλατόδρομο Πέτρας-Ανάξου-Σκαλοχωρίου, που κατασκευάστηκε εδώ και εικοσιπέντε χρόνια. Η δημιουργία αυτού κατήργησε την ταλαιπωρία της μέσω Καλλονής επικοινωνίας του Σκαλοχωρίου και όλης της Δυτικής Λέσβου, με τη Μήθυμνα. Το τμήμα αυτό του περιφερειακού δακτυλίου του νησιού, συνδέει τη βόρεια με τη δυτική Λέσβο.
Προ 25ετίας περίπου, επί Νομαρχίας Α.Μαθιέλλη προκηρύχθηκε η επέκταση κατά ~12 Km, του περιφερειακού προς σύνδεση, του Σκαλοχωρίου με το Γαβαθά. Οι μελέτες του είχαν προχωρήσει. Είχε δε εγκριθεί η Περιβαλλοντική και είχαν εκδοθεί οι σχετικοί Περιβαλλοντικοί Όροι(Π.Ο.), αλλά δυστυχώς η Τεχνική που προέβλεπε γέφυρα στις εκβολές του Βούλγαρη ποταμού δεν προχώρησε. Τούτο γιατί ο τότε Νομάρχης Π.Βογιατζής δεν χρηματοδότησε το έργο περαιτέρω, με πρώτη συνέπεια τη μη μεταφορά του διατρητικού εξοπλισμού από τον Πειραιά που θα ερχόταν επί τούτου για να πραγματοποιήσει τις απαιτούμενες γεωτρήσεις προς σύνταξη της γεωτεχνικής μελέτης, της θεμελίωσης της εκεί γέφυρας. Μετά τούτο και την παρέλευση της περιόδου ισχύος των Π.Ο. και η προαναφερθείσα Περιβαλλοντική μελέτη είναι πιά άχρηστη.
Εάν πραγματοποιούταν το ως άνω τμήμα του δακτυλίου, σε άλλη φάση θα γινόταν η εναπομένουσα τελευταία επέκταση αυτού προς το Σίγρι, μέσω Λαψάρνων. Ήδη έχει προγραμματιστεί η ασφαλτόστρωση του «Λιώτας-Λαψάρνων».
Εκεί θα συναντιόνταν με το νότιο τμήμα του δακτυλίου το από Πλωμάρι-Πολυχνίτο-Άγρα-Ερεσό και έτσι θα έκλεινε ο περιφερειακός δακτύλιος του νησιού. Η δημιουργία αυτού κατά τα περιγραφέντα θα κάνει προσβάσιμες όλες τις μαγευτικές παραλίες μας. Την όμορφη και πολύμηκη των Βατερών, τη Νυφίδα, την Αποθήκα, Χρούσο, Ποδαρά, Ταβάρι, Ερεσό, Τσιχλώντα, Φανερωμένη, Λάψαρνα, Γαβαθά, Κάμπο, Αρχαία Άντισσα, Καλό Λιμάνι, Μπαλούτσο, Τζιχράντα, Άναξο, Πέτρα, Μόλυβο, Εφταλού, Τσόνια, Παλιός, Αγιος Στέφανος, και όλες τις παραλίες τις κοντά στη Μυτιλήνη ως κάτω την Αμαλή ως και τις περιοχές της Γέρας.
Εκ του ότι ατυχώς το νησί μας δεν μπορεί να παράγει πιά, προϊόντα του πρωτογενή/γεωργικού τομέα που να μπορούν να σταθούν στο διεθνή ανταγωνισμό τον εκ της επάρατης παγκοσμιοποίησης (με εξαίρεση την κτηνοτροφία - κι αυτή οριακά-), ο δευτερογενής τομέας/ βιοτεχνία και βιομηχανία, δεν μπόρεσε ποτέ να αποτελέσει συντελεστικό παράγοντα οικονομικής ανάπτυξης του νησιού μας, ο μόνος τομέας που μένει είναι ο τριτογενής ή λέγε με, ο Τουρισμός.
Και βέβαια το παράδειγμα άλλων νησιών του Αιγαίου, με χαρακτηριστικότερο τη Ρόδο (Διαθέτει περιφερειακό δακτύλιο. Ακόμη πλείστα όσα ξενοδοχεία ενδεικτικά δε αναφέρεται, πεντάστερα 63 τον αριθμό!!, έναντι των μόνο 2;; της Λέσβου) που αναπτύσσεται οικονομικά και συνεχώς αυξάνει πληθυσμιακά, μας οδηγεί στο να στοχεύσουμε σ’ αυτόν.
Εκείνο δε που χρειάζεται είναι να αναπτυχθούν ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, γενικά τα όποια απαιτούμενα καταλύματα, τα οποία θα μπορούσαν να χτιστούν σ’όλη την έκταση των μαγευτικών παραλιών μας που προανέφερα, με επενδύσεις εξ ιδιωτικών κεφαλαίων. Τούτο από μόνο του καταδεικνύει την σπουδαιότητα της δημιουργίας του περιφερειακού δακτυλίου του νησιού μας.
Τέλος, η δημιουργία των της ιδιωτικής πρωτοβουλίας αυτών έργων, θα αποτελέσει βασικό παράγοντα ανάπτυξης του νησιού μας, η οποία θα επικουρείται από τα μεγάλα έργα, του δημόσιου τομέα, όπως το Λιμάνι του Σιγρίου, τους οδικούς άξονες «Καλλονή- Σιγρίου» και «Καλλονής-Πέτρας», τις πύλες Σέγκεν, Πέτρας και Πλωμαρίου, την ηλεκτρενεργειακή κάλυψη του νησιού δια της διασυνδέσεως του με το ηπειρωτικό δίκτυο της χώρας, κ.λπ., τα οποία θα έχουν ολοκληρωθεί σ’ένα ορίζοντα κάποιων χρόνων. Εύχομαι και ελπίζω ότι έτσι ο Τουρισμός να αποτελέσει τον ιμάντα και της πληθυσμιακής ανάτασης της Λέσβου, ώστε να αναστραφεί και εν τέλει να αποφευχθεί η συνεχώς προϊούσα ερήμωσή του αγαπημένου μας νησιού.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
* - Προέδρου του Συνδέσμου Προβληματισμού & Παρέμβαση
για την Ανάπτυξη της Λέσβου «ΠΙΤΤΑΚΟΣ Ο ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ»,
- τ. Διευθύνοντος Συμβούλου της Ελληνικής Βιομηχανίας Όπλων,
- τ. Πρόεδρου του Πανελληνίου Συλλ. Μεταλλειολόγων Μηχανικών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου