Οι Ανεμογεννήτριες στην Κουτσουμπάρα, μία αποτυχημένη επιχειρηματική προσπάθεια του Δήμου Μυτιλήνης. Αιολίας λόγος/ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ

 

σελ. 6                 ΔHMOKPATHΣ                       Σαββατοκύριακο 17 Μαΐου 2025

Αιολίας λόγος    

Οι Ανεμογεννήτριες στην Κουτσουμπάρα, μία αποτυχημένη επιχειρηματική προσπάθεια του Δήμου Μυτιλήνης

Του Δρος Τάκη Χαραλ. Ιορδάνη (Ph.D.)

Όταν έρχεσαι στο νησί μας με πλοίο,  προσεγγίζοντας  τη χερσόνησο της Αμαλής, το μάτι σου πέφτει πάνω σε απομεινάρια  εγκαταλελειμμένων ανεμογεννητριών, στη θέση Κουτσουμπάρα.  Ατυχώς τούτο είναι μάρτυρας ενός αποτυχημένου  επιχειρηματικού σχεδίου, του Δήμου Μυτιλήνης, που   προσπάθησε να αξιοποιήσει  το αιολικό  δυναμικό της περιοχής προ  τριανταπέντε χρόνων. Έτσι που εξελίχθηκε η υπόθεση αυτή, υπήρξε κακός πρεσβευτής για το νησί μας, της πολυδιαφημισμένης πράσινης ενέργειας.    

Η  πράσινη ενέργεια, η από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας(ΑΠΕ), παγκοσμίως είχε αρχίσει να παρουσιάζεται ως εναλλακτική λύση στην ενέργεια την εξ ανθράκων και υδρογονανθράκων, το τελευταίο τέταρτο του περασμένου αιώνα. Λέγοντες ΑΠΕ, ομιλούμε κυρίως για  Αιολική και Ηλιακή ενέργεια.  

Το νησί μας διαθέτει εξαιρετικά  ανεμολογικά αλλά και ηλιοφάνειας στοιχεία. Οι επικρατούντες άνεμοι είναι οι βόρειοι-βορειανατολικοί. Το μελτέμι του καλοκαιριού.  Ως προς τα ανεμολογικά, αναφέρεται  ότι  έχουμε ταχύτητες ανέμου ως 10  m/sec που είναι κατάλληλες για την εγκατάσταση και λειτουργία Ανεμογεννητριών. Τούτο, ειδικότερα, στη Δυτική Λέσβο που δεν «σκιάζεται» από την «πτέρυγα» της Τρωάδος.

Αναφέρεται πως η «εισαγωγή» πράσινης ενέργειας στη Λέσβο πρωτόγινε  με  ανεμογεννήτριες απ’τη ΔΕΗ στο Αιολικό  Πάρκο στο Υψηλό Μοναστήρι (θέση Ακρόχειρας) τη δεκαετία  του ’90. Η εγκατάσταση αυτών, πραγματοποιήθηκε όταν κερδίσαμε την υπόθεση στο ΣτΕ, που είχε προσφύγει κατά του έργου και της ΔΕΗ, η Φιλοδασική Εταιρεία Αθηνών, ο γράφων το παρόν και οι: Δήμος Ερεσού, Κοινότητες Αντίσσης, Σιγρίου, μάλιστα δύο φορές,. Η επιτυχία μας αυτή είχε το αποτέλεσμα  να μπορούν να εγκατασταθούν Ανεμογεννήτριες, στην ευρύτερη περιοχή του Απολιθωμένου Δάσους, έκτασης 150.000 στρεμμάτων, η χαρακτηρισθείσα  ως διατηρητέο μνημείο της Φύσης με το Π.Δ. 443/85. Πράγματι,  ύστερα από χρόνια πραγματοποιήθηκε η εγκατάσταση  του Αιολικού Πάρκου  ιδιωτών στη Σκαμνιούδα Αντίσσης.

Τέλος ακολούθησε η εγκατάσταση του τρίτου Αιολικού Πάρκου στη Λέσβο, στο Καστρί Σκαλοχωρίου, της ΔΕΗ.   

Σχετικώς καλά ανεμολογικά στοιχεία διαθέτει και η χερσόνησος της Αμαλής. Έτσι μ’αυτό το δεδομένο αρχές της δεκαετίας του ’90, ο τότε Δήμος Μυτιλήνης, προς αξιοποίηση του εκεί Αιολικού δυναμικού προχώρησε  στη δημιουργία της Δημοτικής επιχείρησης, «ΑΙΟΛΙΚΗ». Δι’αυτής  επέτυχε  να  εντάξει στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα Valoren, project Ανεμογεννητριών με ποσοστό χρηματοδότησης 55%. Έτσι  ο Δήμος Μυτιλήνης υπήρξε απ’τους πρωτοπόρους στην Ελλάδα σε ότι αφορά τις δι’ανεμογεννητριών Α.Π.Ε., πράγμα για το οποίο  η Πολιτεία  του απένειμε  σχετικό   βραβείο. Αναφέρομαι στο Αιολικό Πάρκο  στην Κουτσουμπάρα. Για την κατασκευή και λειτουργία του Πάρκου αυτού, το αποτελούμενο από δύο(2) ανεμογεννήτριες ονομαστικής ισχύος, ολικά 600 kW (300 kW εκάστη), η «ΑΙΟΛΙΚΗ» ήρθε σε συμφωνία (σύμβαση έργου) με την εταιρεία «ΗΛΙΑΚΜΗ» (εργολάβος), το 1991. Η εγκατάσταση των δύο αυτών ανεμογεννητριών ολοκληρώθηκε αρχές του 1994. Κατά τη διετία που ακολούθησε ως αρχές του 1996, το Αιολικό αυτό Πάρκο λειτούργησε απρόσκοπτα, αποφέροντας μάλιστα στο Δήμο εισόδημα/έτος πολλών εκατομμυρίων δραχμών. Τη διετία αυτή, την υποχρέωση της συντήρησης κατά την σύμβαση είχε η «ΗΛΙΑΚΜΗ». Μετά,  την ανέλαβε η ίδια η «ΑΙΟΛΙΚΗ». Απ’το 1997,όμως  άρχισαν προβλήματα μεταξύ των εταιρειών αυτών, για λόγους οικονομικούς. Τούτο, αφού η  «εργολάβος» είχε συνεισφέρει  σημαντικά ποσά μέχρι να εγκατασταθούν και μπουν σε λειτουργία οι ανεμογεννήτριες,  που  διεκδικούσε απ’την «ΑΙΟΛΙΚΗ»  και που το 1999 υπερέβαιναν τα εκατό εκατομμύρια δραχμές. Μέχρι τότε υπήρξε ατέλειωτη αλληλογραφία μεταξύ αυτών των εταιρειών, χωρίς τελικά να μπορέσουν  να βρουν λύση εξωδικαστικά.

Ως προς τις ανεμογεννήτριες αυτές καθ’ αυτές.  Το 2004 η μία εκ των δύο  είχε πάψει να λειτουργεί. Βρισκόταν  σε πλήρη  αδράνεια. Η άλλη που λειτουργούσε, στις 27/03/2004, μία μέρα που  επικρατούσαν θυελλώδεις άνεμοι, έσπασε  ο 30 μέτρων ιστός της σε ύψος 6 μέτρων και κατέπεσε, καταστρέφοντας και την επ’αυτού  ηλεκτρογεννήτρια.

Μετά το ατυχές αυτό γεγονός  ξέσπασε διαμάχη μεταξύ των εταιρειών, στην προσπάθεια τους, η μια να χρεώσει στην άλλη, τα αίτια της προαναφερθείσης καταστροφής. Αυτό,  στο εάν υλικό του ιστού, ήταν ελαττωματικό ή οφειλόταν σε κάτι άλλο. Προκειμένου να βρεθεί η αιτία του σπασίματος του ιστού, από κοινού ανέθεσαν στο ΤΕΕ την πραγματοποίηση πραγματογνωμοσύνης για να αποφανθούν οι ειδικοί του, το εάν το σπάσιμο του μεταλλικού ιστού της ανεμογεννήτριας  οφειλόταν «στην ελαττωματικότητα του υλικού του, ή στη  δυναμική καταπόνηση του λόγω κακών συνθηκών  λειτουργίας της ανεμογεννήτριας.»

Το πόρισμα των πραγματογνωμόνων του ΤΕΕ ήταν ότι η πτώση και καταστροφή της ανεμογεννήτριας επήλθε, εκ του ότι ο μηχανισμός ρύθμισης της θέσης των πτερυγίων της ανεμογεννήτριας ήταν μερικώς κατεστραμμένος, χωρίς να έχουν φροντίσει οι υπεύθυνοι την αντικατάστασή του. Τούτο σημαίνει ότι  τη στιγμή που επικρατούσαν οι  θυελλώδεις άνεμοι, τα πτερύγια έμειναν στη θέση τους  κόντρα στην ροή του ανέμου, γιατί ο μηχανισμός ρύθμισης τους,  δεν  λειτούργησε. Έτσι, λόγω της  μεγάλης δύναμης του ανέμου επί των πτερυγίων της ανεμογεννήτριας αναπτύχθηκε  ισχυρή ροπή στον ιστό, με αποτέλεσμα τούτος να καμφθεί και τελικά να σπάσει κατά τα προαναφερθέντα. Το κατακείμενο τμήμα της αλλά και όλο το, ουσιαστικά, άχρηστο πια αυτό Αιολικό Πάρκο δεν αποξηλώθηκε, διότι κατά την  σύμβαση ανήκε στον εργολάβο μέχρι της εξοφλήσεως των οφειλομένων. Έτσι η  «ΑΙΟΛΙΚΗ» μη εξοφλώντας ποτέ την «ΗΛΙΟΑΚΜΗ», άφησε  αυτά που έχω αναφέρει στην αρχή ως απομεινάρια  του Πάρκου στην Κουτσουμπάρα,

 Εν τω μεταξύ η  «ΑΙΟΛΙΚΗ», από τότε που είχε εγκατασταθεί το Αιολικό Πάρκο, είχε προχωρήσει στις κατά νόμο απαιτούμενες ενέργειες και είχε  αποκτήσει Άδεια Παραγωγής 2.500  kW, για δημιουργία κι’άλλου Αιολικού Πάρκου.

Μέχρι την κατάθεση της σχετικής αγωγής το θέρος του 2005 υπήρξαν  διαπραγματεύσεις μεταξύ των εταιρειών προς εξωδικαστική λύση. Υπήρξε στην κυριολεξία  μια αδιάλειπτη μεταξύ τους αλληλογραφία. Σημειώνω την πρόταση της «ΗΛΙΟΑΚΜΗΣ» την Άνοιξη του 2005, στο να υπάρξει στη βάση αμοιβαίου συμφέροντος, λύση «πακέτο» της μεταξύ τους διαφοράς, που αφορούσε το Πάρκο της Κουτσουμπάρας, αλλά και ενός άλλου Αιολικού Πάρκου εγκατεστημένης ισχύος 2.500 KW. Κατά την πρόταση της, θα προχωρούσε σε  αντικατάσταση  των  δύο άχρηστων ανεμογεννητριών  των 300 KW με μία των 800 KW στην Κουτσουμπάρα και σ’άλλο μέρος του νησιού με καλύτερα ανεμολογικά χαρακτηριστικά θα  δημιουργούσε ένα άλλο Πάρκο των 2.500 KW, με την προϋπόθεση της σ’αυτήν εκχώρησης της σχετικής .Άδειας παραγωγής. Με τη λειτουργία της ανεμογεννήτριας των 800 kW,  σε δώδεκα χρόνια θα γινόταν η σχετική απόσβεση των οφειλομένων αλλά και των επενδεδυμένων κεφαλαίων και μετά αυτή θα περιέρχονταν στην κυριότητα της Αιολικής. Σε ότι αφορά το άλλο Πάρκο των 2.500 KW, η «Αιολική» θα εισπράττετε  το 10% των ετησίων καθαρών κερδών.  Η απάντηση της «ΑΙΟΛΙΚΗΣ»  ήταν απορριπτική, ως εξωπραγματική και ασύμφορη. Μετά ακολούθησε η κατάθεση της αγωγής της «ΗΛΙΟΑΚΜΗΣ» το θέρος του 2005. Όλα τα προαναφερθέντα, είναι σύμφωνα με την κατατεθείσα αγωγή.  

Τι ήταν το αποτέλεσμα της αγωγής αυτής, δεν γνωρίζω. Αυτό που γνωρίζω, εκ του αποτελέσματος, είναι ότι στο Πάρκο στην Κουτσουμπάρα υπάρχουν τα απομεινάρια του, το δε άλλο των 2.50 KW ουδέποτε υλοποιήθηκε. Έτσι η προ τριάντα τόσα χρόνια επιχειρηματική  δραστηριότητα ηλεκτροπαραγωγής δια Ανεμογεννητριών του Δήμου Μυτιλήνης  υπήρξε τελείως αποτυχημένη.