Άρθρο μου στην Αιολίας λόγος/ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ : " Υπερέκταση Ιχθυοκαλλιέργειας σε θέση του όρμου Αγίας Μαρίνας Σκαλοχωρίου".

 

Αιολίας λόγος 

Υπερέκταση Ιχθυοκαλλιέργειας

σε θέση του όρμου Αγίας Μαρίνας Σκαλοχωρίου.

Του Δρος Τάκη Χαραλ. Ιορδάνη (Ph.D.)

Σε θαλάσσια έκταση 20 στρεμμάτων, στον όρμο Αγίας Μαρίνας στον Μπαλούτσο Σκαλοχωρίου, θέση Κουτλουγούνια, προ 25 περίπου χρόνων είχε εγκατασταθεί ένα ιχθυοτροφείο. Η περιοχή αυτή ήταν εκ φύσεως ψαρότοπος. Τουρκιστί, τούτο ακριβώς,  σημαίνει το όνομα Μπαλούτσος. Ανέκαθεν αυτός, ήταν τόπος αλιείας για επαγγελματίες  και ερασιτέχνες ψαράδες. Σε μικρή απόσταση, στην παρακείμενη  μαγευτική ακρογιαλιά βρίσκονται τα κτήματα της αδερφής της μητέρας μου, εντός των οποίων στην κορυφή του εκεί παραθαλάσσιου βράχου δεσπόζει η εκκλησία της Αγίας Μαρίνας (μαζί της συνδέομαι συναισθηματικά, αφού κτήτορας της ήταν ο προπάππος μου, Χριστόδουλος Μουτάφης). Στο υπάρχον κατάλυμα των κτημάτων αυτών, εγκαταστάθηκε το προσωπικό του, όταν πρωτολειτούργησε το ιχθυοτροφείο,  ώσπου δρόμος  από άλλη περιοχή προσέγγισε  το χώρο των ιχθυοκλωβών, όπου και κατασκεύασαν τις  χερσαίες εγκαταστάσεις της μονάδας. Μη έχοντας στοιχεία δραστηριότητος ιχθυοτροφείων, όταν η θεία μου έκανε τη σχετική μίσθωση και θεωρώντας ότι τούτο θα είναι μια αναπτυξιακή δραστηριότητα που ενδεχομένως θα δημιουργούσε κάποιες θέσεις εργασίας για ντόπιους, δεν αντέδρασα. Όμως με την πάροδο του χρόνου, ακούγοντας τα παράπονα και τις αντιδράσεις των κατοίκων της περιοχής,  ψαράδων κ.άλ., γενικά παρακολουθώντας την υπόθεση από  κοντά, διαπίστωνα ότι  το ιχθυοτροφείο αυτό, πέραν του ότι ουδεμία θέση εργασίας προσέφερε σε Σκαλοχωρίτη, δημιουργούσε πλείστα όσα περιβαλλοντικά προβλήματα, σε μεγάλο μήκος στην ακτογραμμή, ως και στο βυθό (όπως διεπιστώθη πέρυσι τον Ιούλιο, από εξειδικευμένο δύτη), αλλά και  απαγόρευε την εκεί αλιεία  στους ψαράδες (επαγγελματίες, ερασιτέχνες).    

Προ διετίας έπαυσε η λειτουργίας του ιχθυοτροφείου και οι ιδιοκτήτες απέσυραν τους ιχθυοκλωβούς. Τότε περιμέναμε ότι θα προχωρούσαν στην πλήρη αποξήλωση του, ώστε να επέλθει ισορροπία ακτογραμμής και βυθού. Ατυχώς, το αντίθετο.  Επιχειρείται υπερέκταση του ιχθυοτροφείου απ΄τα 20 στρέμματα, στα 100! Τούτο, το πληροφορηθήκαμε, όταν η αρμόδια  διεύθυνση του ΥΠΕΝ, διαβίβασε  στο Δήμο Δυτικής Λέσβου τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων(ΣΜΠΕ), την υποβληθείσα απ’την εταιρεία «Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ) Λέσβου Μονοπρόσωπη ΙΚΕ». Ζητείτο,  κατά τα θεσμικώς ισχύοντα, ο Δήμος να  γνωμοδοτήσει σχετικώς, για την περιοχή «όρμος Αγίας Μαρίνας Σκαλοχωρίου». Τούτο, όπως πάντα γίνεται, είναι απαραίτητο προκειμένου το ΥΠΕΝ, συνεκτιμώντας τις γνωμοδοτήσεις των διαφόρων εντεταλμένων σχετικώς φορέων να προχωρήσει στην έγκριση ή όχι της ΣΜΠΕ, εκδίδοντας ή όχι παράλληλα, τους  Περιβαλλοντικούς  Όρους(Π.Ο.) του έργου. Το ίδιο ζητήθηκε κι απ’την Περιφέρεια, που εκτός του ιχθυοτροφείου στον όρμο Αγίας Μαρίνας, η υπό θεώρηση ΣΜΠΕ περιλαμβάνει και  αυτά, στον ευρύτερο χώρο, της εισόδου του Κόλπου Γέρας (Χαβιαρόπετρα και κοντά στα  Μερσίνια).

Τότε, αφού μελέτησα τα όποια διαθέσιμα έγγραφα όπως την έκθεση για την  "Εκτίμηση της οικολογικής ποιότητας του θαλασσίου περιβάλλοντος για την ίδρυση της ΠΟΑΥ Λέσβου" που εστάλη  απ’το ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. του Υπουργείου Έρευνας& Τεχνολογίας (Ιούλιος 2023) και άλλα σχετικά, τοποθετήθηκα στο Σύλλογό μας (Άγιος Γεώργιος Σκαλοχωριτών Αθήνας). Τούτος πήρε την απαιτούμενη για την περίπτωσή θέση και συναποτέλεσε μαζί με τους 10 άλλους Συλλόγους Σκαλοχωρίου, μέλος της δημιουργηθείσης επιτροπής αγώνα, εναντίον της κατά τα ανωτέρω επιδιωκόμενης υπερέκτασης. Με επικεφαλής την Κοινότητα Σκαλοχωρίου, οι 11 αυτοί Σύλλογοι, έκαναν ότι απαιτούταν εγγράφως ως και αυτοπροσώπως (πρόεδρος, επικεφαλής του αγώνα)  τόσο προς το Δήμο μας όσο και την Περιφέρεια.

Ο Δήμος Δυτικής Λέσβου ενέκυψε κατά πως έπρεπε στους προβληματισμούς, ανησυχίες, και φόβους μας και εξέτασε σφαιρικά, την προς γνωμοδότηση ΣΜΠΕ,  προβαίνοντας μάλιστα και σε πρακτικές ενέργειες που κατά την γνώμη του απαιτούνταν, ώστε να φθάσει στην αλήθεια των πραγμάτων και τελικά να γνωμοδοτήσει σχετικά.

Κατά νόμο, είναι γνωστό, ότι όπου στο θαλάσσιο βυθό απαντώνται λειμώνες Ποσειδωνίας αποκλείονται δραστηριότητες, ως τα ιχθυοτροφεία, αφού ανήκουν στα προστατευόμενα είδη.

Στη  ΣΜΠΕ αναφέρεται  ότι σ’ορισμένα σημεία της εκτάσεως των 100 στρεμμ. υπάρχουν λειμώνες Ποσειδωνίας. Τίποτε άλλο, ενώ θα’πρεπε να έχει γίνει πλήρης χαρτογράφηση όλου του εκεί πυθμένα. Τούτο, το μεταθέτει σε απώτερο χρόνο, μετά τη σχετική άδεια, δηλ. όταν θα υπάρχουν πια τετελεσμένα.

Η εκδοθείσα γνωμοδότηση, αναφέρει σχετικά:«…κατάδυση που πραγματοποιήθηκε από το Δήμο  Δυτικής Λέσβου προέκυψε ότι υπάρχουν λειμώνες Ποσειδωνίας εντός και πλησίον της προτεινομένης ΠΟΑΥ, σε αντίθεση προς τα προβλεπόμενα (θεσμικώς)  και την απόφαση του ΣτΕ. 4982/2014».

Κατά την κατάδυση αυτή εκτός των λειμώνων Ποσειδωνίας,   διαπιστώθηκε ότι ο βυθός του παλιού ιχθυοτροφείου χαρακτηρίζεται από πλήρη εγκατάλειψη. Παντού υπάρχουν παρατημένα συρματόσχοινα, σημεία πρόσδεσης (σωλήνες με τσιμέντο), λάστιχα αυτοκινήτων, δίχτυα, σχοινιά κ.άλ.     

Τα προκύψαντα σχετικά πορίσματα κατά την πλήρη εξέταση των στη ΣΜΠΕ στοιχείων απ’το Δήμο, μαζί με την απαιτούμενη αντίστοιχη εισήγηση, ήρθαν στο Δημοτικό Συμβούλιο(Δ.Σ.) την 7^η Αυγούστου 2023. Σ’αυτή  αναφέρεται ότι η ΣΜΠΕ έχει παραπλανητικά, ετεροχρονισμένα, ελλιπή στοιχεία, δεν διαθέτει παραστατικά  παρακολούθησης διαχρονικά, εκ μέρους της μονάδας (π.χ. του βασικής σημασίας διαλυμένου οξυγόνου),  κατά την υπερ20ετή λειτουργία της. Ακόμη, παραθέτει μόνο μία δειγματοληψία και μάλιστα σ’ένα μόνο σημείο απ’την έκταση των 100 στρεμμάτων  και τέλος χρησιμοποιεί θεωρητικό μοντέλο, αντί  την εκτίμηση των επιπτώσεων του ιχθυοτροφείου σ’όλη την περίοδο λειτουργίας αυτού.  

Πέραν του βασικής σημασίας θέματος των λειμώνων της Ποσειδωνίας, ως ζώνες αποκλεισμού ιχθυοτροφείων μεταξύ των άλλων είναι τα αλιευτικά πεδία, περιοχές αναπαραγωγής, ενδιαίτησης ιχθύων και οι οικισμοί. Στην υπό θεώρηση ΣΜΠΕ, όπως αγνοήθηκε το θέμα της Ποσειδωνίας, αγνοήθηκε επίσης το  ανέκαθεν υπάρχον αλιευτικό πεδίο, σ’αυτή καθ’αυτή τη θέση του ιχθυοτροφείου, εκεί που  τώρα επιδιώκεται να γίνει η υπερέκταση του.  Ομοίως αγνοήθηκε, ο σε απόσταση 1000 περίπου μέτρων οικισμός, Μπαλίνη.  

Μετά τη σχετική βάσανο προβληματισμού, σκέψεως και συμπερασμάτων των μελών του Δ.Σ., τελικά εξεδόθη η απόφασή του, σε εμπεριστατωμένο κείμενο πρωτοφανούς εκτάσεως, 17 ολοκλήρων σελίδων! Τούτη, επί λέξει είναι:  «ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ΟΜΟΦΩΝΑ

-Την αρνητική γνωμοδότηση επί της διαβιβασθείσης ΣΜΠΕ για λόγους που παρουσιάζονται αναλυτικά στην παρούσα εισήγηση

-Τη λήψη  σχετικής απόφασης Δημοτικού Συμβουλίου».

 Η Περιφέρεια  και το Περιφερειακό Συμβούλιο εξέτασαν επίσης τη ΣΜΠΕ και  η δική τους γνωμοδότηση, επί λέξει είναι:

<<Α π ο φ α σ ί ζ ε ι    ο μ ό φ ω ν α

  Γνωμοδοτεί αρνητικά για την έγκριση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων  για το χαρακτηρισμό και την οριοθέτηση Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ)  Λέσβου, Π.Ε. Λέσβου  της  Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου με Φορέα Διαχείρισης  την   «ΠΟΑΥ   ΛΕΣΒΟΥ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ι.Κ.Ε»>>.

Άραγε, η προαναφερθείσα απόρριψη της επιδιωκόμενης  υπερέκτασης του  ιχθυοτροφείου στον όρμο της Αγίας Μαρίνας Σκαλοχωρίου, ως αυτή εκφράζεται καθολικά απ’το σύνολο της κοινωνίας, του Σκαλοχωρίου (διά της Κοινότητας και των 11 Συλλόγων), του Δήμου Δυτικής Λέσβου (διά του Δ.Σ. του) αλλά και αυτής ακόμη της Περιφέρειας (διά του Π.Σ. της) θα γίνει σεβαστή απ’τους υπηρεσιακούς παράγοντες του Υπουργείου; Προς αποτροπή του περιβαλλοντικού αυτού εγκλήματος, ζ η τ ε ί τ α ι  η παρέμβαση στον αρμόδιο Υπουργό, των ταγών του νησιού μας. Αν δεν γίνει αυτό, φοβούμαι πως σε λίγο η επιδιωκόμενη υπερέκταση, θα είναι γεγονός.