Όταν οι κοινωνικές ευαισθησίες αμβλύνονται. Άρθρο μου στην "Αιολίας λόγος" /ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ

 

σελ. 16                ΔHMOKPATHΣ                           Σαββατοκύριακο 16 Νοεμβρίου 2024

Αιολίας λόγος 

     Όταν οι κοινωνικές ευαισθησίες αμβλύνονται. 

Του Δρος Τάκη Χαραλ. Ιορδάνη (Ph.D.)

Τα πολιτικοκοινωνικά συστήματα που αναπτύχθηκαν ανά τους αιώνες, κατά βάση ήταν δύο. Το της ελεύθερης αγοράς και το του ανθρωπισμού. Σε αντίθεση προς την άκρατη ελεύθερη αγορά και τους νόμους αυτής, με την παρέμβαση του κράτους  τα  ανθρωπιστικά ιδεώδη, μπορούν να αμβλύνουν τις κοινωνικές ανισότητες κι έτσι ο ανθρωπισμός να κάνει τον άνθρωπο, ανθρωπινότερο.                                                                                  .         Επί αιώνες η έννοια περί  τα  ανθρωπιστικά ιδεώδη  ήταν άγνωστη ως και λίγο μετά τον Μεσαίωνα. Έτσι δεν υπήρχε φυσικά η έννοια του Κοινωνικού Κράτους. Ως τότε επικρατούσε ο νόμος του ισχυρού, του υγιούς, του δυνατού, εν πολλοίς, ο νόμος της ζούγκλας και οι Καιάδες  ήσαν οι υποδοχείς των κάθε μορφής αναξιοπαθούντων ανά τους αιώνες.  Αναξιοπαθούντες μεταξύ  άλλων πολλών κοινωνικών ομάδων, είναι οι γέροντες, ως η ίδια η φύση επιβάλλει.  Ο γέρων χρειάζεται  απ’τους νέους, τα παιδιά του, πάσης μορφής στήριξη σ’ό,τι αφορά την φροντίδα, την υγεία, την περίθαλψη,  τα οικονομικά του, γενικά το «είναι» του. Ας αναφερθεί ότι, επί Αθηναϊκής Δημοκρατίας τον 5^ο – 4^ο αιώνα π.Χ., τούτο είχε κωδικοποιηθεί.                                                                                   . Διαβάζω στο βιβλίο «Θεοφράστου-Χαρακτήρες» του μεγάλου Ερέσιου φιλοσόφου  ότι οι Αθηναίοι επιδείκνυαν ιδιαίτερη φροντίδα και σέβας στους γονείς τους και γενικά στους γέροντες. Φυσικά, όταν τότε προ 25 τόσους αιώνες, επικρατούσε και μόνο η ατομική ευθύνη και η διάσταση της κοινωνικής  ευθύνης, ούτε στη σκέψη των ανθρώπων δεν υπήρχε, η περίθαλψη, φροντίδα κ.λπ. των γερόντων είχε ανατεθεί αποκλειστικά και μόνο στην οικογένεια, ειδικότερα στα παιδιά τους. Περιγράφοντας ο Θεόφραστος, ανάμεσα σε  τριάντα άλλους  χαρακτήρες,  τον μ’επικεφαλίδα  «Ο Αισχρός», μεταξύ πολλών άλλων κακών του, αναφέρει και το «…την μητέρα μη τρέφειν» και φυσικά τον ψέγει γι’αυτό ο Θεόφραστος. Ο αείμνηστος Λέσβιος φίλος, ιστορικός και ιστοριοδίφης, Απόστ.Γονιδέλλης κάνει ιδιαίτερη παραπομπή για  την ‘‘του αισχρού’’ ανίερη αυτή πράξη, του να  μη συντηρεί τους  γονείς του,  γράφοντας:    «Τα παιδιά (στην  Αθηναϊκή Δημοκρατία) είχαν υποχρέωση να συντηρούν τους γονείς τους στα γηρατειά τους (γηροτρόφηση). Σε διαφορετική περίπτωση η πολιτεία τους κηρύσσει άτιμους, με στέρηση των πολιτικών τους δικαιωμάτων και τους επέβαλλε ανάλογη ποινή».   

Στην  ογδοηκονταετή ζωή μου, έχω βιώσει το κοινωνικό γίγνεσθαι και τα σχετικά με την πορεία του ελληνικού λαού, απ’την εποχή της ένδειας ως την εποχή των «παχέων αγελάδων». Ενθυμούμαι με λύπη, την στα παιδικά μου χρόνια «πείνα των γονέων». Ήταν τότε μετά την Γερμανοκατοχή και τον εμφύλιο, που η χώρα  ήταν καθημαγμένη. Τότε, το μέγιστο του λαού μας ήταν αγρότες και ο καθένας με δυσκολία μπορούσε να αντιμετωπίσει τα της βιοτικής μέριμνας της άμεσης οικογένειας του. Έτσι οι γέροντες γονείς, χωρίς σύνταξη, χωρίς υγειονομική φροντίδα και όποια άλλη κρατική μέριμνα ήταν εκείνοι που ήταν παντοιοτρόπως ευάλωτοι. Υπέφεραν, έτσι, περισσότερο όλων. Ούτε μια δραχμή δεν είχαν οι δύσμοιροι για να πιουν ένα καφέ στο καφενείο. Τα δε παιδιά τους κι αυτά σε κατάσταση φτώχειας, αδυνατούσαν να τους δώσουν έστω κι ένα υποτυπώδες χαρτζιλίκι. Η ζωή των γερόντων τα δύστηνα εκείνα χρόνια,  κυριολεκτικά προσομοίαζε με ζωή σκλάβων. Ήταν το 1964 που υπήρξε μια αναλαμπή κοινωνικής ευαισθησίας του Κράτους επί Πρωθυπουργίας  του γέρου της Δημοκρατίας, Γεωρ.Παπανδρέου, που καθιέρωσε την αγροτική σύνταξη των 300 δραχμών! Με αυτό το μικρό ποσό, οι τότε γέροντες άρχισαν να αισθάνονται πια ελεύθεροι άνθρωποι. Έκτοτε, λόγο της γενικά ανώμαλης πολιτικής κατάστασης (αποστασίες, δικτατορία, δεξιοκρατία) που ακολούθησε, άλλες κοινωνικές παραχωρήσεις του Κράτους δεν υπήρξαν. Χρειάστηκε να περάσουν είκοσι  χρόνια να έρθει στην εξουσία το ΠΑΣΟΚ, που μεταξύ των άλλων, στη βάση των πάγιων αρχών του,  “λαϊκή κυριαρχία” και  “κοινωνική απελευθέρωση” των οποίων κύριο χαρακτηριστικό ήταν η κοινωνική ευαισθησία, που προχώρησε στη σύσταση του Εθνικού Συστήματος Υγείας(ΕΣΥ)  και τη δημιουργία των κάθε μορφής Προνοιακών δομών αναξιοπαθούντων. Μεταξύ αυτών, των για την προστασία και φροντίδα των γερόντων.  Τούτα, αποτελούν τα αγκωνάρια του Κοινωνικού Κράτους.   Για το ΕΣΥ  ένα και μόνο είναι αρκετό να αναφερθεί. Τα δημιουργηθέντα Κέντρα Υγείας ανά την Επικράτεια παρείχαν πρωτοβάθμια υγειονομική κάλυψη σ’όλο τον Λαό. Για τους ηλικιωμένους, δημιούργησε τα Κέντρα Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων (ΚΑΠΗ), δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους γέροντες τη διέξοδο στο να μη μένουν “φυλακισμένοι” όλη μέρα στα διαμερίσματα, στα σπίτια τους. Ειδικότερα, για τους αναξιοπαθούντες  γέροντες  με χρόνιες παθήσεις, προωθούσε τις μονάδες φροντίδας κλειστού τύπου, τα Γηροκομεία, ενθαρρύνοντας τους άρχοντες των ΟΤΑ που έκριναν ότι στην περιοχή τους υπάρχει αντίστοιχος ανάγκη, να προσπαθήσουν  να δημιουργήσουν ένα  Γηροκομείο, χρηματοδοτώντας την προσπάθεια αυτή. Σ’αυτή την περίπτωση, εντάσσεται και το Γηροκομείο Αντίσσης. Αυτό  καταφαίνεται απ’το προ 15ημέρου, προς εμέ κοινοποιούμενο  έγγραφο του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής &Οικογένειας,   όπου επί λέξει αναφέρεται «…σχετικά με τη χρηματοδότηση και τη λειτουργία γηροκομείου στην εν λόγω κοινότητα (Άντισσα), η αποπεράτωση του οποίου έγινε με πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων(ΠΔΕ)».  .                                                                                      Όμως η εδώ και πέντε χρόνια διακυβέρνηση του κράτους  απ’τον Κυρ.Μητσοτάκη, τον γνήσιο εκφραστή του νεοφιλελευθερισμού με αποτέλεσμα την επισυμβαίνουσα  άμβλυνση των κοινωνικών ευαισθησιών, το Κοινωνικό Κράτος στη χώρα μας κλονίζεται. Η ακολουθούμενη νεοφιλελεύθερη πολιτική, στην πράξη  κατατείνει  στη διάλυση  των  δομών  του κοινωνικού κράτους, πράγμα που, η υγεία κατά κύριο λόγο, από κοινωνικό αγαθό, οσημέραι  καθίσταται  εμπόρευμα. Τη προοδευτική υποβάθμιση του Συστήματος Υγείας την βιώνουν καθημερινά οι Έλληνες που συνεχώς  διαμαρτύρονται για την ανεπάρκεια και αναποτελεσματικότητα του, στην αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας τους. Τούτο επίσης, βιώνουν οι εργαζόμενοι στις δομές υγείας που η μη στελέχωση τους κατά το οργανόγραμμά τους, τις οδηγεί σε καταστάσεις απόλυτης δυσλειτουργίας. Αναφέρω χαρακτηριστικά την περίπτωση του Κ.Υ. Άντισσας  το καλοκαίρι, που τα τραγικά προβλήματα ιατρικού και λοιπού προσωπικού είχαν οδηγήσει τον επιστημονικό υπεύθυνο του σε παραίτηση, γράφοντας  στη προς ανωτέρους  του σχετική αναφορά, ότι  «το Κ.Υ είναι πια στα όρια της πλήρους λειτουργικής κατάρρευσης».

Η ιδεολογία αυτή που ακολουθείται πιστά από την Κυβερνητική εξουσία ατυχώς περνά και στις τοπικές εξουσίες των ΟΤΑ, εκείνων  των οποίων οι επικεφαλείς ασπάζονται τον νεοφιλευθερισμό. Έτσι στον Δήμο Δυτικής Λέσβου βιώσαμε την απόλυτο εφαρμογή του νεοφιλευθερισμού σ’ότι αφορά την Κοινωνική Δομή που λέγεται Γηροκομείο Αντίσσης. Τούτο, το εκχώρησαν αντί “πινακίου φακής”, με  μίσθωμα 100 Ευρώ το χρόνο!! Σε πλήρη άμβλυνση της κοινωνικής ευαισθησίας τους, κατά πλειοψηφία οι κρατούντες στο Δήμο, συγκεκριμένα (Δήμαρχος, Πρόεδρος  Δ.Σ., αντιδήμαρχοι, τα μέλη της παράταξής τους) προχώρησαν, στην ενέργεια αυτή, αδιαφορώντας το αν οι αναξιοπαθούντες γέροντες της χερσονήσου του Ορδύμνου χάνουν το “σπίτι” τους.  

Δηλαδή αντιστοιχίζοντας το «…την μητέρα μη τρέφειν» του μεγάλου Θεοφράστου που προανέφερα, στην περίπτωσή μας έχουμε «…τους γέροντες  μη τρέφειν». Το “τρέφειν” εν προκειμένω, νοείται βέβαια η φροντίδα, η περίθαλψη κ.λπ. των γερόντων μας στο Γηροκομείο. Άραγε αν η περίπτωση μας αυτή ελάμβανε χώρα τότε στην κλασική αρχαιότητα, κατά τη  γραφή του Απόστ. Γονιδέλλη που προανέφερα, όλοι αυτοί που αποφάσισαν την εκχώρηση του Γηροκομείου, θα είχαν κηρυχθεί άτιμοι και θα είχαν χάσει τα πολιτικά τους δικαιώματα;