Η στην Άντισσα προτομή του ΤΕΡΠΑΝΔΡΟΥ και η ιστορία της. Άρθρο μου στον ΔΗΜΟΚΡΑΤΗ 2.8.2025

 

Σαββατοκύριακο 2 Αυγούστου 2025                          ΔΗΜΟΚΡΑTHΣ                 σελ. 6

Αιολίας λόγος

Η στην Άντισσα προτομή του ΤΕΡΠΑΝΔΡΟΥ και η ιστορία της.

Του Δρος Τάκη Χαραλ. Ιορδάνη (Ph.D.)

Πάνε τώρα τριανταπέντε χρόνια από τότε που  κάποιοι συγχωριανοί μου, μου πρότειναν να εμπλακώ  εκ δευτέρου στα του Συλλόγου Αντισσαίων της  Αθήνας. Δέχθηκα  υπό την προϋπόθεση ότι  θα επιχειρούσαμε και θα επιτυγχάναμε  κάτι το χειροπιαστό, αντίστοιχο προς αυτά της πρώτης θητεία μου (1977-1979), ως την «ΗΧΩ της Άντισσας» ή την προτομή του αναμορφωτή του χωριού μας, αείμνηστου Γιάννη Β. Φωτιάδη.  Έτσι μεταξύ 1989-1991, υπήρξα για δεύτερη θητεία Πρόεδρος, με συμπαραστάτες και μέλη  του Δ.Σ. κάποιους απ’ αυτούς που μου είχαν κάνει την πρόταση. Αυτό που είχα κατά νου και έγινε αποδεκτό απ’ όλους όταν το πρότεινα,  ήταν να  κάνουμε την προτομή του ΤΕΡΠΑΝΔΡΟΥ του Αντισσαίου, του μεγάλου αυτού προπάτορά μας, του 7^ου αιώνα π.Χ. Του θεμελιωτή  της Ελληνικής μουσικής που με το έργο του κατάφερε να καταστήσει γνωστή παγκόσμια την γενέτειρά του, την πόλη/κράτος Άντισσα, στα πέρατα του Κόσμου όπου εκτεινόταν και απάστραπτε  το Ελληνικό πνεύμα. Η φιλοσοφία, τα γράμματα, οι  τέχνες.  Δεν θα επεκταθώ περισσότερο για τον βίο, το έργο και γενικά για την όλη προσφορά, του «πατέρα της Ελληνικής και θεμελιωτή της Δυτικής Μουσικής», ως  γράφει στο ομώνυμο του έργο ο Απόστ. Γονιδέλλης. Οι συγγραφείς,  Πάνος Φραγκέλλης με την μονογραφία του «Τέρπανδρος ο Αντισσαίος» (ΛΕΣΒΙΑΚΑ, 1993) και ο προαναφερθείς Απ.Γονιδέλλης στο βιβλίο του  «ΤΕΡΠΑΝΔΡΟΣ ΑΝΤΙΣΣΑΙΟΣ» (Αιολίδα, 2017) δίδουν πλήρη σχετική ανάλυση και πληροφόρηση.

 Για μένα η έννοια «Τέρπανδρος» ήταν στοιχείο γνώσης «εξ απαλών ονύχων», αφού από πρωτοταξούδι υπήρξα μαθητής στο δημοτικό εκπαιδευτήριο Αντίσσης «ΤΕΡΠΑΝΔΡΕΙΟ», το χτισθέν, κατά την τελευταία κυβέρνηση του εθνάρχη Ελευθ. Βενιζέλου (1928-1932). Μαθητής εκεί, ως ήταν φυσικό, επανειλημμένως είχα ακούσει απ’τους δασκάλους μου για τον μεγάλο αυτόν Αντισσαίο προπάτορά μας. Το ίδιο βέβαια και όλα τα άλλα μέλη του τότε Δ.Σ. του Συλλόγου μας.

Με την υιοθέτηση της προτάσεως μου ομόφωνα απ’το  Δ.Σ., ξεκινήσαμε την καμπάνια μας. Προς την κατεύθυνση αυτή θελήσαμε η εν λόγω δράση μας να είναι συλλογική,  με το να συμμετάσχουν σ’αυτή  και οι δύο Σύλλογοι του χωριού μας (“Τέρπανδρος” και “Ορφέας”). Όντως, τα έσοδα του χορού που διοργανώσαμε από κοινού οι τρεις σύλλογοί μας στην πλατεία του χωριού το καλοκαίρι, αποφασίσαμε να αποτελέσουν την μαγιά για το εγχείρημά μας αυτό.   

Μετά, η σχετική καμπάνια μας κορυφώθηκε μέσω της «ΗΧΩΣ». Η ανταπόκριση των Αντισσαίων υπήρξε καθολική. Τόσο στο χωριό, όσο στην Αθήνα αλλά και στο εξωτερικό (Αυστραλία, Καναδά κ.λπ.). Εντωμεταξύ ενώ προχωρούσαν οι διαδικασίες, κατά πως συμβαίνει ατυχώς πάντα με τη φυλή μας, κάποιοι στο χωριό,  και μάλιστα απ’την “ελίτ” της πλατείας, άρχισαν να «ενσπείρουν ζιζάνια».  “Προς τι, αυτή η προτομή;  Αντ’αυτής, γιατί δεν δίνουμε τη δυνατότητα στη νεολαία του χωριού να έχει πρόσβαση σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές; που να αγοραστούν απ’τα συγκεντρωνόμενα ποσά”. Μάλιστα τούτα εστάλησαν με επιστολή στο Σύλλογο μας. Φυσικά το θέμα συζητήθηκε στο Δ.Σ. και ομόφωνα καταλήξαμε ότι δεν παρεκκλίνουμε απ’την αρχική μας πορεία. Απαντήσαμε δε  σχετικώς δια της ΗΧΩΣ, επισημαίνοντας ότι τα θέματα των ηλεκτρονικών υπολογιστών είναι αρμοδιότητας άλλων και πρωτίστως του Υπουργείου Παιδείας και ασφαλώς ξεφεύγουν των  δραστηριοτήτων του Συλλόγου μας. 

Προχωρήσαμε στην επιλογή του γλύπτη και του αναθέσαμε την φιλοτέχνηση της προτομής του τιμωμένου μας. Τούτος ήταν ο καθηγητής της Σχολής Αρχιτεκτόνων του Ε.Μ.Πολυτεχνείου, γλύπτης Γεώργιος Καλακαλάς. Υπήρξε εγνωσμένης φήμης καλλιτέχνης,  με πολλά έργα του ανά την Ελλάδα. Σύμπτωση, τούτος  να έχει σπουδάσει στη Σχολή  Καλών Τεχνών στο εργαστήριο του Γιάννη Παππά, ο οποίος  το 1979 είχε  φιλοτεχνήσει την στην Πλατεία μας, προτομή του Γιάννη Φωτιάδη. Η αμοιβή του ήταν  1.000.000 δρχ. Μεταξύ αυτών που συμφωνούσαν με  εκείνους που ενέσπειραν ζιζάνια περί των ηλεκτρονικών υπολογιστών ήταν ατυχώς και διοικούντες τους δύο άλλους Συλλόγους (“Τέρπανδρος“, “Ορφέας”). Προκειμένου τούτοι να υπάρξουν ισότιμοι με τον Σύλλογο της Αθήνας, στην προς το χωριό μας αυτή προσφορά, θα έπρεπε  ισότιμα να συνεισφέρουν στη δαπάνη του ενός εκατομμυρίου δρχ. κατά το 1/3 ο καθένας. Επειδή τούτο δεν το δέχθηκαν, τότε ο Σύλλογος της Αθήνας τους επέστρεψε το ποσόν που είχαν συνεισφέρει με το μερίδιό τους απ’το χορό του καλοκαιριού και έτσι η προτομή του Τερπάνδρου υπήρξε προσφορά προς τη γενέτειρά τους, μόνο του Συλλόγου των Αντισσαίων της Αθήνας.  

Η προτομή αυτή καθ’ αυτή είναι ορειχάλκινος μπούστος και παριστά  μια εύμορφη ανδρική εικόνα κλασικής εποχής. Τούτη είναι τοποθετημένη πάνω σε στήλη Πεντελικού μαρμάρου όπου στην πρόσοψή του έχουν γραφεί οι παρακάτω στίχοι, τόσο στο αρχαίο όσο και το μεταφρασμένο κείμενο (απ’τον Λ. Καρακάση). Τούτοι, θεωρούνται ποίηση του ίδιου του Τερπάνδρου:

                          ΛΥΡΕΣ ΜΕ ΤΕΣΣΕΡΕΣ ΧΟΡΔΕΣ

                          ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΙΑ ΟΡΓΑΝΑ ΞΕΝΑ

                         ΦΟΡΜΙΓΓΕΣ ΘΕΛΩ ΕΠΤΑΦΩΝΕΣ

                         ΝΑ ΚΕΛΑΪΔΟΥΝ  ΓΙΑ  ΜΕΝΑ.

 

Ως χώρος τοποθέτησης της προτομής είχαμε επιλέξει την σχεδόν στην είσοδο του χωριού, πλατεία του Πέρα (την κατόπιν ονοματισθείσα Πλατεία ήρωα Αριστ. Φ. Μαραγκού). Ο ακριβής  χώρος, υπήρξε το οικόπεδο της οικογένειας  Ευαγγελίδη, το οποίο προσέφερε στην Κοινότητα επί τούτου, ο στην Αμερική εγκατεστημένος ιδιοκτήτης του  Νίκος Ευαγγελίδης, στη μνήμη της μητέρα του Βικτώριας.

 Ο γλύπτης μας παρέδωσε την προτομή το καλοκαίρι του 1991. Ατυχώς όμως η Κοινότητα δεν είχε ολοκληρώσει τις απαιτούμενες εργασίες διαμόρφωσης και ευπρεπισμού του οικοπέδου αυτού. Τούτα ολοκληρώθηκαν  σ’ένα χρόνο και το καλοκαίρι του 1992 έγιναν τα αποκαλυπτήρια της προτομής σε πάνδημη εκδήλωση. Στον  πρέποντα για την περίπτωση πανηγυρικό που εκφώνησα, τόνισα ότι πολιτιστικές  πράξεις  όπως αυτή, προβάλουν τις καταβολές μας και αποτελούν ασπίδα προάσπισης των νησιών μας έναντι της  αρπακτικής βουλιμίας της εξ ανατολών γείτονος. 

Πλέον της προτομής αυτής καθ΄αυτής προκειμένου να δώσουμε κατά το δυνατό Πανελλήνια  διάσταση στο γεγονός,  είχαμε φιλοδοξήσει να πραγματοποιηθεί παράλληλα Συμπόσιο για τον Τέρπανδρο  κι έτσι απευθυνθήκαμε σ’όλες τις σχετικές Πανεπιστημιακές σχολές της χώρας. Δυστυχώς εξ όλων, είχαμε μία μόνο απάντηση απ’τον καθηγητή της Φιλοσοφικής Σχολής  Ιωαννίνων,   Φάνη Κακριδή, οποίος μας έγραφε ότι τούτο δεν θα ήταν εφικτό, λόγω των πολύ περιορισμένων σχετικών στοιχείων της προσφοράς και του έργου του τιμωμένου μας, που διεσώθησαν ως τις μέρες μας.

Με την προσφορά μας αυτή καλύψαμε ως Αντισσαίοι το οφειλόμενο μας, προς τον μεγάλο αυτόν προπάτορά μας, λαμβανομένου υπόψη του δεδομένου ότι η Σπάρτη,  η δεύτερή του πατρίδα, όπου τούτος μεγαλούργησε  έχοντας  ιδρύσει την περίφημη μουσική σχολή του,  έχει προ πολλού στήσει προτομή του ΤΕΡΠΑΝΔΡΟΥ, κατά πως μου είχε πει ο π.Δήμαρχος της, Σαράντης Αντωνάκος.   

Προσβλέπω η ιδέα μου της αδελφοποίησης της ταπεινής σήμερα Άντισσας με την άλλοτε κραταιά ΣΠΑΡΤΗ, όπως είχε γίνει αποδεκτό εγγράφως από τον προαναφερθέντα   Δήμαρχο της, Σ.Αντωνάκο στις αρχές του 2000 και που δυστυχώς δεν υιοθετήθηκε απ’τους ταγούς του τότε Δήμου Ερεσού-Αντίσσης, να λάβει σάρκα και οστά από την σημερινή Δημαρχιακή μας αρχή. Τούτο μόνο θετικά θα συμβάλλει στη συνεχώς φθίνουσα πληθυσμιακά Άντισσα.  Άμποτε!  

Το ΑΡΧΕΙΟ της Επιτροπής Αγώνα για τον «Οδικό Άξονα Καλλονής – Σιγριου» “στεγάστηκε” στο γραφείο της Κοινότητας Σκαλοχωρίου, άρθρο μου στον ΔΗΜΟΚΡΑΤΗ

 

σελ. 6                 ΔΗΜΟΚΡΑΤHΣ                           Σαββατοκύριακο 6 Σεπτεμβριου 2025

Αιολίας λόγος                               

Το ΑΡΧΕΙΟ της Επιτροπής Αγώνα  για τον «Οδικό Άξονα Καλλονής – Σιγριου» “στεγάστηκε” .

Του Δρος Τάκη Χαραλ. Ιορδάνη (Ph.D.)

Στις  28 Ιουλίου έγραφα  στο fb: «Σήμερα είναι μια χαρούμενη για μένα ημέρα, αφού το ΑΡΧΕΙΟ μου για τον  Οδικό Άξονα Καλλονής–Σιγριου, εξ έξι (6) μεγάλων ντοσιέ βρήκε στέγη».  Ήταν η μέρα που μου είχε τηλεφωνήσει ο φίλος Πρόεδρος της Κοινότητας Σκαλοχωρίου Γιάννης Νικ. Χατζηλίας, ύστερα από σχετική προς τον ίδιο και το Τ.Σ. επιστολή μου, πληροφορώντας με ότι αποφάσισαν,  το αρχείο μου αυτό να “στεγαστεί” στο γραφείο της Κοινότητας τους.  Η χαρά μου αυτή, εξάλειψε το φόβο μου ότι και αυτό, μαζί με τόσα άλλα της πολυποίκιλης δραστηριότητας μου  θα οδηγηθεί στη χωματερή μετά την “φυγή” απ’το μάταιο τούτο κόσμο. Όχι για τίποτα άλλο, αλλά για να υπάρχει και να σηματοδοτεί σ’οποιονδήποτε  που θα  το μελετήσει, ότι κανένας αγώνας δεν χάνεται, αρκεί να είναι διαρκής, συνεπής και με πίστη στο σκοπούμενο. Είκοσι τόσα έτη με αδιάλειπτη προσπάθεια που είχε ως γέρας/βραβείο, ένα σύγχρονων προδιαγραφών  οδικό άξονα 46,664  km, αντικαθιστώντας επί τέλους, τον 55 περίπου  km  κουραστικό, επικίνδυνο και εν τέλει βασανιστικό, οθωμανικής κατασκευής καρόδρομο. Ένα οδικό άξονα που κατά την πίστη μας θα αποτελέσει τον ιμάντα ανάπτυξης της υποβαθμιζόμενης και συνεχώς ερημούμενης από πληθυσμό χερσονήσου της Δυτικής Λέσβου. Μαζί δε με το δίδυμο έργο «Λιμάνι Σιγρίου» που ήδη είναι εν χρήση ολοκληρωμένο, θα αποτελέσουν βασικό πόλο ανάπτυξης όλης της Λέσβου.  

Το αρχείο αυτό άρχισε να δημιουργείται, αφ’ότου έκανα την πρώτη σχετική παρέμβαση στον τότε Νομάρχη Αλ. Μαθιέλλη και Ν.Σ. το 1996. Εκεί αφού προέβαλα τα χάλια, τού εκτός συγχρόνων προδιαγραφών  οδοποιίας καρόδρομου, (ζικ-ζακ, με τριανταπέντε φουρκέτες στροφές, κ.λπ., κ.λπ.), του  Καλλονής Σιγρίου, του επί Αβδούλ Χαμίτ του Αιμοσταγούς κατασκευασθέντος, ζητούσα να γίνει αντικατάσταση του ύστερα από εκατό πενήντα περίπου χρόνια, με ένα άξονα συγχρόνων προδιαγραφών. Το αρχείο  προοδευτικά άρχισε μορφοποιούμενο, κυρίως αφ’ότου δημιούργησα την ομώνυμη Επιτροπή Αγώνα, το 2003. Την Επιτροπή αυτή αποτελούσαν περί τα δεκαπέντε άτομα εκ των προβεβλημένων πολιτών τους από έκαστο εκ των δέκα χωριών μας, ήτοι Καλλονή, Φίλια, … , Άντισσα, Σίγρι. Η επιτυχία της Επιτροπής μας σήμερα πια προκύπτει εκ του αποτελέσματος. Σήμερα έχει πια ολοκληρωθεί και βρίσκεται σε δημόσια χρήση ο θεμελιώδους σημασίας οδικός αυτός άξονας, όταν ο άλλος, ο «Καλλονής-Πέτρας», που εξαγγέλθηκαν ταυτόχρονα  το Φθινόπωρο 1999, στην Καλλονή, απ’τον τότε Πρωθυπουργό Κώστ. Σημίτη βρίσκεται ακόμη στη φάση της προκήρυξης για την  ανάδειξη εργολάβου προς  κατασκευή του. 

 Το αρχείο αυτό θα υπάρξει πηγή πληροφόρησης όλων των βημάτων και σταδίων της εξέλιξης κατασκευής του μεγαλύτερου δημόσιου έργου (60.000.000 Ευρώ) που έγινε ως τώρα στο Αιγαιακό Αρχιπέλαγός μας.    

Ακόμη θα πληροφορεί οποιονδήποτε τον αδιάλειπτο αγώνα μας για την εξάλειψη  των όποιων εμποδίων. Η στο διακηρυκτικό μας κείμενο δύναμη των υπογραφών, όλων αυτών των μελών, μου έδινε τη δυνατότητα, το κουράγιο κα την πίστη να μάχομαι άοκνα προς λύση του όποιου προβλήματος που κάθε φορά συναντούσαμε.  Απευθυνόμασταν κατά περίπτωση στον αρμόδιο υπάλληλο της σχετικής υπηρεσίας, τον τμηματάρχη, το διευθυντή, το Γεν.Γραμματέα ή και στον εκάστοτε Υπουργό. Στις πλέον δυσμενείς περιπτώσεις απευθυνόμουν ακόμη και στον, της αντιστοίχου περιόδου Πρωθυπουργό. Έτσι, απευθύνθηκα  σ’όλους τους πρωθυπουργούς  τους από το 2003, με πρώτο τον Κώστ. Σημίτη ως και τον τελευταίο, τον Κυριάκο Μητσοτάκη  την Άνοιξη πέρυσι εν όψει της εγκαινιάσεως του άξονα μας απ’τον ίδιο. Τούτο, όταν έκανα δημόσια καταγγελία για τις επικίνδυνες ατέλειες του ως την απ’ το 2013 διαπιστωθείσα και ουδέποτε διορθωθείσα στην διασταύρωση με τον προς Λάψαρνα, ως  αυτές της Ανεμώτιας, Αγ.Τριάδας, κ.αλ..

Το 2003, αυτό που έπρεπε να ξεπεράσουμε κατά προτεραιότητα ήταν το να γίνει ο τίτλος του προς κατασκευή άξονα από «Καλλονής-Ερεσού-Σιγρίου» ως ήταν ο τίτλος της σχετικής προκήρυξης, της γι’αυτόν μελέτης, πράγμα που υποστήριζε τότε βουλευτής του νησιού. Τούτος, έγινε αιτία να αρθρογραφήσω στον αγαπητό μου ΔΗΜΟΚΡΑΤΗ, γράφοντας: «Ζητείται πολιτική βούληση. Ο άξονας αυτός,  μέσω Σκαλοχωρίου». Έτσι  το Σκαλοχώρι έγινε η έδρα του αγώνα μας. Εκεί πράγματι πραγματοποιήσαμε τις τέσσερις ολομέλειες της Επιτροπής μας (2009, 2010, 2013 και 2023) κατά τις οποίες ελήφθησαν οι αποφάσεις εκείνες που υπό μορφή ψηφισμάτων υποβάλλονταν στους κατά τους αντιστοίχους χρόνους Πρωθυπουργούς. Δι’ αυτών παλέψαμε και επιτύχαμε να ολοκληρωθούν το 2011 ύστερα από έξι! ολόκληρα χρόνια απ’τη συμβατική ημερομηνία(2005), οι μελέτες του. Επιτύχαμε το έργο να μη σαλαμοποιηθεί κατά πως κάποιοι πολιτικάντηδες στόχευαν. Επιτύχαμε το έργο στο σύνολό του να χρηματοδοτηθεί (60.000.000 Ευρώ), να εκτελεσθεί και να επιβλεφθεί από το αρμόδιο Υπουργείο, κι όχι μέσω της Περιφέρειας. Τούτο ήταν στην πρόθεση του Υπουργείου, όταν το 2009  έδιδαν  20.000.000 Ευρώ μόνο, όπως μας είχε απαντηθεί μετά από δύο σχετικές επιστολές μας προς τον Πρωθυπουργό Κωστ. Καραμανλή. Τούτο, όταν τελικά χρειάστηκε ποσό, τριπλάσιο. Επιτύχαμε, βοηθώντας, ως μας ζητήθηκε απ’την αρμόδια διεύθυνση του Υπουργείου που προΐστατο ο φίλος, συνάδελφος Μηχανικός Δημ. Τασιόπουλος,  να υπογραφούν απ’τους ιδιοκτήτες των κτημάτων μέσα από τα οποία θα περνούσε ο άξονας  τα απαιτούμενα έγγραφα, δίνοντας την απαιτούμενη συναίνεση τους. Αυτό το καταφέραμε μέσω των κατά χωριό επιτροπών μας με εξαιρετικό αποτέλεσμα,  μέσα σε 15 μήνες (9^ος 2013 που “έπεσε η πρώτη κασμαδια”, 12^ος 2014 που απεντάχθηκε από το ΕΣΠΑ) να έχει πραγματοποιηθεί έργο  12-15 %. Το ποσοστό αυτό υπήρξε αρκετό για να δοθεί η δυνατότητα να  επανενταχθεί το έργο μας στο νέο ΕΣΠΑ (2014-2020). Μια μεγάλης σημασίας επιτυχία μας ακόμη ήταν, όταν μπορέσαμε να κινητοποιήσουμε προβεβλημένους φορείς του νησιού μας (Εμπορικό Επιμελητήριο, Ένωση Ξενοδόχων Λέσβου, ΟΛΣΑ) να παρέμβουν μαζί με μας στη Βουλή, επιτυγχάνοντας  την αποφυγή της ολοκληρωτικής παύσης του έργου μας, κατά πως, για δικούς του  λόγους, είχε απειλήσει  ο τότε Υπουργός Χρ.Σπίρτζης. Ακολούθησαν οι αγωνίες που είχαμε με όλα τα οικονομικά προβλήματα του εργολάβου Καλογρίτσα της «Τοξότης» και τους κινδύνους να μη ολοκληρωθεί ποτέ το έργο μας, πράγμα που έκανε να απευθυνθούμε στον τότε Πρωθυπουργό Αλ.Τσίπρα. Τελικά ευτυχήσαμε το έργο να αναλάβει η ΑΚΤΟΡ Α.Ε. που επιτυχώς το ολοκλήρωσε το 2023.        

Την 27^η Αυγούστου το απόγευμα συγκεντρωθήκαμε στο γραφείο της Κοινότητας Σκαλοχωρίου, από μέρους του Τ.Σ. ο Πρόεδρος Γ.Ν. Χατζηλίας και το μέλος του Μαριάνθη Δαρλή. Από μέρους της επιτροπής, μέλη της από το Σκαλοχώρι, οι: Αδάμ Καρέκος, Φώτης Μαμούδης, Φώτης Ρουμελιώτης, Νίκος Καρίπης, Δέσποινα Μαϊάκη και Δήμος Φωτίου. Κατά την συνάντησή μας αυτή αναφέρθηκα όσο περιληπτικά μπορούσα στις δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε τα είκοσι τόσα χρόνια, δηλ. αυτά που  αναφέρονται στην προηγούμενη παράγραφο. Στο τέλος συντάξαμε ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ παράδοσης παραλαβής του αρχείου που υπογράφηκε απ’τον Πρόεδρο της Κοινότητας και εμού ως ιδρυτή και Προέδρου της Επιτροπής Αγώνα. Η ακροτελεύτια παράγραφο του, ως υποθήκη, αναφέρει:

«Ελπίζουμε, οι ιστορικοί του μέλλοντος προσφεύγοντες στο ΑΡΧΕΙΟ αυτό να μπορούν να συνειδητοποιούν ότι ένας αγώνας που γίνεται με συνεχή προσπάθεια, αταλάντευτη συνέπεια και σταθερό στόχο φέρει το ποθούμενο αποτέλεσμα».    

Η Αναγέννηση του Συνεταιρισμού της Άντισσας/ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ/Αιολιας λόγος 26.07.2025

 

σελ. 16                     ΔHMOKPATHΣ                         Σαββατοκύριακο 26 Ιουλίου 2025

Αιολίας λόγος

Η Αναγέννηση του Συνεταιρισμού της Άντισσας

Του Δρος Τάκη Χαραλ. Ιορδάνη (Ph.D.)

Γράφω το παρόν με αφορμή την προ διημέρου συνέντευξη της Προέδρου του Συνεταιρισμού Αντίσσης  Βάγιας Καρίνου στην εκλεκτή δημοσιογράφο  Μαρία Χατζηγεωργίου, στο ραδιοφωνικό σταθμό «Στο ΝΗΣΙ». Μια συνέντευξη μεστή περιεχομένου, όπου με λόγο ορθό και απλό έδωσε στους ακροατές τη δυνατότητα να αντιληφθούν τους σκοπούς, τις δραστηριότητες του φορέα που εδώ και τρία χρόνια προεδρεύει αλλά και τις εξ αυτών ωφέλειες  των  συνεταιριστών του.  Καιρό τώρα παρακολουθώ τις αναρτήσεις της Βάγιας στα διάφορα ΜΚΔ και ακόμη στην πράξη βλέπω το θετικό έργο που έχει γίνει απ’το 2022, στον ως τότε πνέοντα τα λοίσθια Συνεταιρισμό μας. Τούτο μου δίδει ιδιαίτερη χαρά και ικανοποίηση ως θα αναπτύξω πιο κάτω.

Στη ζωή για να υπάρχει πρόοδος και ευημερία  αυτό που πάντα χρειάζεται,  είναι να μη παρεμβάλλονται κατ’αυτή τα όποια  αδιέξοδα. Αν υπάρξουν και αποδεχθούν  ανυπέρβλητα, τότε ανακόπτεται η πρόοδος και ο όποιος παράγων ευημερίας εξαφανίζεται.  Τούτο ακριβώς πήγαινε να συμβεί στην Άντισσα, στο  Συνεταιρισμός μας, λίγα χρόνια πριν, ύστερα από επί σειρά ετών στασιμότητα.  Έτσι ο επί ενενήντα χρόνια αυτός παράγων προόδου και ευημερίας της γενέτειράς μου,  απαξιούμενος συνεχώς βρισκόταν στα όρια της εξαφάνισής. Πέραν των προβλημάτων λειτουργίας του, αυτό και κύρια που δεν είχε γίνει ως έπρεπε, ήταν η βάσει των τότε τρεχόντων θεσμικών κανόνων επικαιροποίηση του  καταστατικού του. Το 2016 υπήρξε τραγική χρονιά, όταν πρωτόγνωρα χτυπήματα έπληξαν τον Συνεταιρισμό μας που ευτυχώς τελικά δεν υπήρξαν ανεπανόρθωτα. Θεσμικά  και λειτουργικά. Πρώτο και κύριο η μη πραγματοποίηση των κατά νόμο απαιτουμένων εκλογών. Δεύτερο η για πρώτη φορά ύστερα από πολλές πολλές δεκαετίες μη λειτουργία του ελαιοτριβείου του.  

 Σ΄αυτή την  αδιέξοδη κατάσταση του Συνεταιρισμού και έχοντας  προσωπικό ενδιαφέρον ως συνεταιριστής του, επισκέφθηκα  το Υπουργείο Γεωργίας όπου διαπίστωσα πως  κατ’αυτούς, τούτος θεωρείτο απενεργοποιημένος, αν και διέθετε Μητρώο με  332 συνεταιριστές, κατά τα  στοιχεία 2013. Τούτο μου δημιούργησε ιδιαίτερο προβληματισμό και στεναχώρια. Αυτό γιατί είχε ψηφιστεί τότε σχετικός  νόμος με  προθεσμίες αυστηρές με καταλυτικότερη την 31.12.2017, όταν θα έπρεπε οι συνεταιρισμοί να προσαρμόσουν το καταστατικό τους στις  προβλέψεις  αυτού του νόμου.   Με δεδομένο αυτό, το Φθινόπωρο του 2017 είχα απευθύνει  σχετική επιστολή προς τους κατά καιρούς Προέδρους του Συνεταιρισμού. Συγκεκριμένα τους:  Αντ. Τζώρτζη, Γιαν. Χασάπη, Γιαν. Βαλετέλλη,  Γιωρ. Πουστράκη, Τακ. Ψωμαδέλλη  κοινοποιώντας αυτή στον τότε πρόεδρο Γεώργιο Δουρουδή και στο Δ.Σ..  Έγραφα, ότι προκειμένου να   ενεργοποιηθεί και πάλι ο Συνεταιρισμός μας, έπρεπε  κατά βάση να γίνει η τροποποίηση του καταστατικού του.  Δυστυχώς τίποτα δεν έγινε. Το χειρότερο ήταν ότι στα δύο χρόνια τα προ το 2022 για να διασωθεί ο Συνεταιρισμός, παρενέβη το Πρωτοδικείο  διορίζοντας  διοίκηση.

Θυμούμαι  τη συζήτησή μας, με τον φίλο Αντώνη Τζώρτζη   π.Πρόεδρο, που επί τούτου  προκάλεσα  για το μεγάλο χρόνιο πια  πρόβλημα μας, λέγοντάς μου  ευθέως: «Δυστυχώς Τάκη εγώ είμαι πια ενενήντα και, χρονών, τι μπορώ να κάνω, όπως κι άλλοι συνομήλικοί μου. Το κακό είναι ότι δεν έχουμε νέους ανθρώπους που να ενδιαφέρονται». Αυτή η κουβέντα μας μου τριβέλιζε το μυαλό για καιρό.

Τούτο μέχρι που  γνωρίζοντας  καλύτερα την κόρη του καλού μου φίλου Στρατή Καρίνου, την Βάγια,  και διαπιστώνοντας  ότι   ενδιαφερόταν στο να εμπλακεί (με τις κάποιες αρχικά επιφυλάξεις της) στα του συνεταιρισμού μας,  σκέφτηκα ότι ήταν ο κατάλληλος για την περίπτωσή μας άνθρωπος. Έτσι  προσπάθησα να τη βοηθήσω όσο μπορούσα  για να αναλάβει τον Συνεταιρισμό μας. Σκεφτόμουν ότι αφενός μεν η θέλησή της σε συνδυασμό προς την δυναμικότητα και τη ζωντάνια της και αφετέρου οι Πανεπιστημιακές της σπουδές και μάλιστα περί τα οικονομικά, αποτελούσαν αληθινό εχέγγυο για επιτυχή έκβαση. Πράγματι  αρχικά κατάφερε να λύσει  το θέμα του  καταστατικού, πράγμα που επέτυχε απευθυνόμενη προς πάσα κατεύθυνση (Υπουργείο, Ένωση Συνεταιρισμών, δικηγόρους κ.λπ.) και λαμβάνοντας  βοήθεια επαϊόντων, που είχαν γνώση επί του θέματος. Έχοντας καλύψει το Συνεταιρισμό  από θεσμική άποψη, από εκεί και πέρα άρχισαν οι στην πράξη ενέργειες και δραστηριότητές της, της  αναγέννησης του.     Για να επιτευχθεί, ό,τι ως στιγμής η Βάγια έχει επιτύχει, ως Πρόεδρος του Συνεταιρισμού μας,  ομολογώ ότι είμαι ιδιαίτερα υπερήφανος. Τούτο γιατί αποτέλεσα, όπως  λέγεται  στα μαθηματικά την "ικανή και αναγκαία συνθήκη". Για να μπορέσει να συμμετάσχει ως μέλος του Συνεταιρισμού μας στη Γ.Σ. του,  απαιτούνταν να είναι συνεταιριστής. Χωρίς αυτό,  απλά ουδέν ήταν δυνατό. Έτσι, της εκχώρησα την συνεταιριστική μου μερίδα. Από κει και πέρα εκείνη τα κατάφερε μόνη της  περίφημα, και μπράβο της. Αρχικά παίρνοντας  την Προεδρία με Δ.Σ., τα μέλη του οποίου την πίστεψαν και την εμπιστεύτηκαν. Μαζί  πραγματοποίησαν   αυτό το αναγεννητικό έργο που έχουν κάνει ως τώρα και συνεχίζουν να κάνουν στον άλλοτε "νεκρό" Συνεταιρισμό μας. Έτσι βλέπω ότι η προσφορά μου αυτή ''έπιασε τόπο". Τούτο με ικανοποιεί ιδιαίτερα πρώτον φυσικά εκ του αποτελέσματος και δεύτερο  για το ότι η  ίδια η Πρόεδρος το  αναγνωρίζει.

Με την ανάληψη της Προεδρίας το Φθινόπωρο του 2022 αυτό που προσπάθησε ήταν να βάλλει σε σειρά και να τακτοποιήσει, κατά πως ξέρει ως γυναίκα, τα του οίκου του Συνεταιρισμού, το εργοστάσιό του, με βελτιώσεις, επισκευές των μηχανημάτων, ευπρεπισμό και φύλαξη του γύρω χώρου κ.άλ. Μετά την εσωστρεφή αυτή ανάγκη, εκείνο που στόχευσε και ήδη το επέτυχε απ’το 2024 ήταν η εξωστρεφής κίνηση που ονομάζεται τυποποίηση, του στο εργοστάσιο παραγομένου λαδιού. Τούτο το έκανε σε συσκευασίες των 30  ml και 100 ml. Η επιτυχία υπήρξε μεγάλη. Της προσπάθειας  αυτής  για την φετινή χρονιά, πλέον αυτών των δύο συσκευασιών, υπήρξε επέκταση σε συσκευασίες των 500 ml, ενός(1) λίτρου και πέντε(5) λίτρων με έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Τούτου, άμεσο αποτέλεσμα είναι φυσικά η υπεραξία στον ίδιο τον παραγωγό. Αυτό αφορούσε τον τομέα των ελαιοπαραγωγών.                                                      .     Στον τομέα των κτηνοτρόφων αυτό που είδε η Βάγια ήταν, ότι αυτοί ως μεμονωμένοι παραγωγοί θα βρίσκονταν πάντα στα χέρια και στις ορέξεις των εμπόρων. Αξιοποιώντας τις κατά νόμο προβλέψεις, δημιούργησε την «ομάδα παραγωγών». Έτσι παραδίδοντας το γάλα της παραγωγής τους μέσω του Συνεταιρισμού στους εμπόρους έχουν την απαιτούμενη προστασία αλλά και κύρια τα όποια ωφελήματα προβλέπονται γι’αυτούς, επιδοτήσεις κ.άλ.

Ένας τομέας ο οποίος είναι στις επιδιώξεις της Βάγιας  είναι η ενεργοποίηση των γυναικών της Άντισσας κατά τον σύλλογο γυναικών του Σκαλοχωρίου και Μεσοτόπου.

Στην συνέντευξη της αυτή η Πρόεδρος Βάγια εξειδίκευσε και ανέλυσε διεξοδικά τα προαναφερθέντα και έθεσε στόχους όπως: τη δημιουργία τυποποιητηρίου του λαδιού, την ένταξη των μελισσοκόμων στη δύναμη του Συνεταιρισμού, τον δια του συλλόγου των γυναικών μας (τις οποίες εκθείασε για την νοικοκυροσύνη τους)  αγροτουρισμό. Επίσης  προέβαλε τον προβληματισμό της, εκ της μείωσης  των τιμών του λαδιού και παρότρυνε τους ελαιοκαλλιεργητές να μη εγκαταλείψουν τα κτήματά τους.

Η ύπαρξη ενός συνεταιρισμού ισχυρού πόλου της τοπικής κοινωνίας, ασφαλώς θα υπάρξει στήριγμα των Αντισσαίων, κατά πως έκανε στους γονείς και τους παππούδες τους απ’το 1927 που ιδρύθηκε. Γένοιτο!

Ο «ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ», ο Γέρος της Δημοκρατίας & ο Αριστείδης Γιαπαλής. Άρθρο μου στον ΔΗΜΟΚΡΑΤΗ/ Αιολίας λόγος

 

σελ. 6                         ΔHMOKPATHΣ                       Σαββατοκύριακο 12 Ιουλίου 2025

Αιολίας λόγος

Ο «ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ», ο Γέρος της Δημοκρατίας

& ο Αριστείδης Γιαπαλής.

Του Δρος Τάκη Χαραλ. Ιορδάνη (Ph.D.)

Το να κάνει  Πρωθυπουργός αναφορά για  μια εφημερίδα σε κάποια συνέντευξή του λέγοντας καλά λόγια  γι’αυτή, ως γεγονός  αποτελεί  τιμή της, ιδιαίτερη.  Όταν δε αυτό γίνεται για μια εφημερίδα επαρχίας τούτο έχει ξεχωριστή αξία. Αυτό έγινε για τον αγαπητό μου «ΔΗΜΟΚΡΑΤΗ», απ’τον  αείμνηστο Γέρο της Δημοκρατίας Γεώργιο Παπανδρέου, προ 61 χρόνων, τέτοιες μέρες στο Παρίσι.  Ήταν λίγο μετά την επιστροφή του από τις ΗΠΑ, όπου και είχε σχετικές συζητήσεις με τον τότε Πρόεδρο Λιντ.Τζόνσον για το Κυπριακό,  που βρισκόταν σε κορύφωση με το περιβόητο  «σχέδιο Άτσεσον». Η  συνέντευξη  αυτή, του τότε Πρωθυπουργού μας,  είχε ακόμη ιδιαίτερη  βαρύτητα αφού αναφέρθηκε στο νησί μας και τους κατοίκους του,  εκφράζοντας  την ευγνωμοσύνη του, στο όπως το απεκάλεσε, «νησί του». Κάτι τέτοιο ασφαλώς, αποτελεί  τιμή  μεγίστη για τη γενέτειρά μας αλλά κι όλους τους Λέσβιους. Αυτά περιλαμβάνονται στο φύλλο του «ΔΗΜΟΚΡΑΤΗ» με ημερομηνία 11 Ιουλίου 1964. Αισθάνθηκα μεγάλη συγκίνηση, όταν  μου  ενεχείρισε αυτό ο φίλτατος Αριστείδης Γιαπαλής προ ημερών που ανταποκρινόμενος στο κάλεσμά του, είχα τη χαρά και την τιμή να τον επισκεφθώ στην οικία του.                                                             Κατά τα αναφερόμενα σ’αυτό, στο ιστορικό του Παρισιού ξενοδοχείο «Κριγιόν» (όπου εντοιχισμένη αναμνηστική πλακέτα, αναφέρει πως εκεί έλαβαν χώρα οι συσκέψεις των αρχηγών των νικητριών δυνάμεων του Α! παγκοσμίου πολέμου, μεταξύ αυτών και ο Εθνάρχης Ελευθ. Βενιζέλος), έδωσε τότε  συνέντευξη ο Έλληνας Πρωθυπουργός  παρουσία Γάλλων δημοσιογράφων αλλά και δημοσιογράφων των διεθνών πρακτορείων. Κατ’αυτή προέβαλε την τότε εθνική γραμμή για τη λύση του Κυπριακού, την  «Αδέσμευτη Αυτοδιάθεση».                                                                          Το  χρονικό και την ανάλυση των γεγονότων αυτών αποθανάτισε  ο νεαρός τότε φοιτητής στο Παρίσι,  Αριστείδης,  που παρευρέθη στην εν λόγω συνέντευξη και τα έστειλε, ως «Γράμμα από το Παρίσι» όπως αναφέρεται στο φύλλο αυτό του «ΔΗΜΟΚΡΑΤΗ».  Ακολουθούσε ως κύριο άρθρο το, με  τίτλο «Ο ΕΛΛΗΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΣΤΗΝ ΓΑΛΛΙΚΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ»  και υπότιτλο «Ακούστηκε έπειτα από μισόν αιώνα η γνήσια φωνή της Ελλάδος». Σ’ότι αφορά την συνέντευξη αυτή, ο Αρ.Γιαπαλής έγραφε επί της ουσίας: «Σκληρότατος ο αγώνας του (του   Πρωθυπουργού) στη Γαλλική πρωτεύουσα. Τα διεθνή παρασκήνια βυσσοδομούσαν, πιέζοντας φοβερά την Ελλάδα  για να υποχωρήσει, τα ξένα δημοσιογραφικά πρακτορεία μετέδιδαν  ανακριβείς πληροφορίες, ο δικός μας  κρατικός μηχανισμός ήταν αδύναμος να αντιμετωπίσει τις αντιξοότητες κι ο Παπανδρέου εύψυχος, ανένδοτος, περήφανος, πολεμούσε και ενέπνεε.»                                            

 Την επαύριο, μίλησε στους δημοσιογράφους και ο Τούρκος Πρωθυπουργός Ισμέτ Ινονού. Η σύγκριση ήταν τέτοια, που διαπρεπής Γάλλος δημοσιογράφος είχε πει στον Αριστείδη:  «Άκουσα τον Τούρκο Πρωθυπουργό, άκουσα και τον Παπανδρέου. Δεν ξέρω πότε θα λυθεί το Κυπριακό, ένα όμως είναι βέβαιο, με μια τέτοια ηγεσία η Ελλάδα δεν μπορεί παρά  να βρει την δικαίωσή της». Δυστυχώς, τούτο αποτέλεσε όνειρο απατηλό.                                                                                           . Το ιστορικό δεδομένο είναι ότι το σχέδιο Άτσεσον δεν προχώρησε το 1964. Οι Τούρκοι πάντοτε σταθεροί και επίμονοι στις στοχεύσεις τους ό,τι δεν κέρδισαν τότε, συνηγορούντων βέβαια όλων των διαχρονικά  γενομένων  λαθών μας (Ελλήνων και Κυπρίων), το κέρδισαν στο πολλαπλάσιο με τον «Αττίλα» καταλαμβάνοντας το 37% της Κύπρου δέκα χρόνια αργότερα, το 1974, επίσης Ιούλιο μήνα.                                                                                                                                            . Μετά την συνέντευξη του 76χρονου τότε Πρωθυπουργού και τις θετικές γνώμες των ξένων για την πολιτική δεξιοτεχνία του, την μαχητικότητα του και την πνευματική του ετοιμότητα, όλοι οι εκεί παρευρεθέντες Έλληνες υπήρξαν εθνικά υπερήφανοι και άκρως ευχαριστημένοι. Περαιτέρω, ο Αριστ.Γιαπαλής  σημείωνε: «Προσωπικά όμως είχαμε κι έναν άλλο πρόσθετο λόγο. Πριν από λίγη  ώρα  ο  Πρόεδρος  της   Ελληνικής    Κυβερνήσεως,  μ α ς    έ λ ε γ ε    ε ι δ ι κ ά    γ ι α    τ ο ν    «Δ η μ ο κ ρ ά τ η»:                               .                                                                              “Με την εφημερίδα αυτή με συνδέουν κοινοί αγώνες από το 1928. Ήταν πάντα πιστή, έντιμη και θαρραλέα σύμμαχός μου. Την σκέπτομαι  με συγκίνηση. Όσο για το νησί, ένα λέγω: Αν τη στιγμή αυτή μπορώ να μιλώ εδώ είναι γιατί το θέλησε η Μυτιλήνη. Ήρθα νέος και άγνωστός και με αγκάλιασε με στοργή και αγάπη. Οι σχέσεις μου με τους κατοίκους του δεν είναι πολιτικές, είναι συναισθηματικές, φτάνουν την αφοσίωση μιας θερησκευτικότητας.»  και πιο κάτω μετά την πρες-κόνφερενς  έλεγε στον Αριστείδη:  «Η Μυτιλήνη, το νησί μου. Της είμαι πάντοτε ευγνώμων”.    Σε πρακτικό επίπεδο, οι σχέσεις του Γεωργίου Παπανδρέου με τους Λέσβιους υπήρξαν διαχρονικές και  έχουν άμεσα χειροπιαστό  δείγμα γραφής στη Μυτιλήνη αλλά κι όλο το νησί μας.  Τούτο είναι τα ιδίου τύπου δημοτικά σχολεία που κοσμούν τη Μυτιλήνη, ως το 2^ο,  5^ο , 6^ο κ.αλ. ως και το νησί μας όπως αυτό της Άντισσας. Αυτά έγιναν κατά την τελευταία Κυβέρνηση του Εθνάρχη Ελ. Βενιζέλου 1928-1932, που ο Γ.Παπανδρέου είχε εκλεγεί βουλευτής  Λέσβου και ο μεγάλος Βενιζέλος τον είχε επιλέξει, Υπουργό Παιδείας.                                                                                                              Σε ότι αφορά τις σχέσεις του Αριστ.Γιαπαλή με τον αείμνηστο Γ.Παπανδρέου, και στη συνέχεια με τον Ανδρέα κι όλη την οικογένεια τους υπήρξαν άρρηκτες και  τούτο πάντα  στη βάση  αλληλοεκτιμήσεως.  Μετά τις σπουδές του στη Γαλλία όπου ανακηρύχθηκε διδάκτορας της φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Σορβόννης, ο Αριστείδης επέστρεψε στην Ελλάδα όπου σ’όλους τους τομείς της επιστήμης, των γραμμάτων  της διανόησης ως και της διοίκησης προσέφερε αλλά και ως σήμερα εξακολουθεί να προσφέρει. Η προσφορά του αυτή έχει αναγνωριστεί  απ’την πανεπιστημιακή κοινότητα  αλλά και  τις Ένοπλες  Δυνάμεις όπου επί χρόνια διδάσκει στις σχολές τους. Συγκεκριμένα το Πανεπιστήμιο της Πελοποννήσου τον ανακήρυξε επίτιμο διδάκτορα του, ως επίσης το ίδιο και η Ανωτάτη Στρατιωτική Σχολή των  Ευελπίδων (τονίζεται ότι είναι ο δεύτερος της μετά την Πρύτανη κ.Γλύκατζη-Αρβελέρ). Με τον Αριστ.Γιαπαλή γνωριστήκαμε σε μια εκδήλωση Λεσβιακού ενδιαφέροντος προ πενήντα κοντά χρόνων  μόλις είχαμε γυρίσει απ’τις στο εξωτερικό σπουδές μας.  Η ευθυκρισία του, η ειλικρίνειά του και η διάθεση προσφοράς που τον διακρίνει, μου παρέχει τη δυνατότητα να ακούω απ’το στόμα του τον καλό του λόγο για κάποια ενέργεια μου, όταν μου αξίζει, αλλά και τον ψόγο του όταν έχω υποπέσει σε ολίσθημα. Τούτο κατά πως κάνει μεγάλος αδερφός (που δεν είχα) προς τον μικρότερό, πράγμα ιδιαίτερα  χρήσιμο για μένα. Ασφαλώς η επί χρόνια τώρα συμπόρευσή  μας  μ’έκανε να γνωρίσω ένα  Αριστείδη δοτικό στη βάση της φιλαλληλίας προς τους ανθρώπους. Ακόμη, πλέρια είναι η αγάπη του  προς την γενέτειρά μας. Λεσβολάτρης μέγας, ίσως ο μεγαλύτερος όλων μας. Μπορώ να γνωρίζω ότι της έχει σταθεί όπως κι όπου μπορούσε. Πάντως αυτό που τον κάνει υπερήφανο είναι ότι η απ’την δεκαετία του ’70 ιδέα του, η σχετική με τη δημιουργία  Υπουργείου Αιγαίου, υιοθετήθηκε και υλοποιήθηκε απ’την πρώτη Κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου, το 1985. Θλίβεται δε για το πώς ένα Υπουργείο που θα μπορούσε να αποτελεί τον Άτλαντα που στους ώμους του μπορούσε να σηκώνει όλο το Αρχιπέλαγός μας, το έχουν καταντήσει μια απλή Γενική Γραμματεία Αιγαίου!    

ΣΠΗΛΙΟΣ Αντίσσης, Μαντείο του Ορφέα, αλήθεια ή ψέμα; Άρθρο μου στο ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ / Αιολίας λόγος

 

ΣαββατοΚύριακο   28 Ιουνίου 2025                           ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ                 σελ.11

Αιολίας λόγος

     «ΣΠΗΛΙΟΣ» Αντίσσης, Μαντείο του Ορφέα,                            αλήθεια ή ψέμα;

 

Του Δρος Τάκη Χαραλ. Ιορδάνη (Ph.D.)

Κάποιοι  προσπαθούν εδώ και μερικά  χρόνια  να κάνουν όνομα και καριέρα(;) πάνω στο ότι το σπήλαιο «Σπήλιος», το σε  απόσταση ~2,00 Km επ’ευθείας προς βορά της γενέτειράς μου  Άντισσας, υπήρξε το Μαντείο Ορφέα. Τούτο, χωρίς ποτέ να έχει προκύψει επιστημονικά κάτι σχετικό (ιστορία, βιβλιογραφία, παράδοση, αρχαιολογική  εργασία, ανασκαφή, κ.λπ). Αυθαίρετα!  Με σκοπό να λυθεί άπαξ και δια παντός το θέμα, υπέβαλα στην Εφορία Αρχαιοτήτων Λέσβου έγγραφό μου  αρχές  Μαρτίου, με το οποίο ζητούσα να γίνουν εντός του «Σπήλιου»  οι κατά την επιστήμη απαιτούμενες αρχαιολογικές έρευνες. Προδήλως, αυτές θα αποτελέσουν τη «Λυδία λίθο» αποκάλυψης  της σχετικής αληθείας. Η Εφορία,  ως  μη έχουσα τη αντίστοιχη  αρμοδιότητα, διεβίβασε το εν λόγω έγγραφό μου  στο Γραφείο της Υπουργού Πολιτισμού και στη αρμόδια Γενική  Διεύθυνση, όπου ανήκει η Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας. Σε επικοινωνία  μου με τον υπεύθυνο  της τελευταίας, προέκυψε  ότι το θέμα είναι ευθέως συνάρτηση  χρηματοδότησης του απ’το Υπουργείο και αντιληπτό, για το τρέχον έτος τέτοιο κονδύλιο δεν έχει προβλεφθεί. Την προαναφερθείσα  αλληλογραφία πρωτοκόλλησα περί τα μέσα Μαρτίου στο Τ.Σ. της Κοινότητας Αντίσσης, ζητώντας να υπάρξει εισήγηση τους προς τον Δήμο, ώστε ο Δήμος να απευθυνθεί στην Υπουργό Πολιτισμού προς κάλυψη του σχετικού κονδυλίου. Ατυχώς τέτοια εισήγησή  δεν γνωρίζω αν  υπήρξε. Παρ’ολο ότι τους το ζήτησα   δεν έλαβα κάτι σχετικό.                     

Από ~25ετίας ασχοληθείς με το θέμα και έχοντας μελετήσει ότι σχετικό μπόρεσα να βρω, λέω μετά λόγου γνώσεως ότι η περί το Μαντείο του Ορφέα προαναφερθείσα προβολή, κατ’ουδένα τρόπο τεκμηριώνεται επιστημονικώς, αφού, όπως αναφέρω στο προς την  Εφορεία έγγραφό μου:

     α) Ουδεμία σχετική  αναφορά γίνεται σε σύγγραμμα  αρχαίου συγγραφέα, για το σπήλαιο αυτό, το σε υψόμετρο περί τα + 300 μ. απ’την επιφάνεια της θάλασσας, και απόσταση 3-4 χιλιόμετρα απ’την αγκάλη όπου εκβράστηκε η κεφαλή του μεγάλου Μύστη Ορφέα, τα Ορφίκια (ονομασία τρισχιλιετής κατά Π.Παρασκευαϊδη και Π.Φραγκέλλη).   

     β) Ουδεμία ανασκαφή ή άλλη επιστημονική εργασία εντός του σπηλαίου αυτού έχει γίνει ποτέ, ώστε να αναδειχθεί κάποιο στοιχείο (γραπτό, αναθηματική στήλη, λατρευτικό υλικό, πολύτιμα αναθήματα, άγαλμα, κ.λπ.) που να οδηγεί στο συμπέρασμα, μονοσήμαντα, ότι ο «Σπήλιος» ήταν το Μαντείο του Ορφέα.

     γ) Κατά την αρχαία γραμματεία, η κεφαλή του Ορφέα  ετάφη στο εκεί υπάρχον Βακχείο, που  όπως αναφέρεται από Ιστορικούς της Λέσβου (Π.Παρασκευαϊδης, Π.Φραγκέλλης, Α.Γονιδέλ-λης), ήταν δίπλα στη θάλασσα. Εκεί δε,  χρησμοδοτούσε η κεφαλή του Ορφέα.

      δ) Δεδομένου ότι το Μαντείο αυτό είχε λάβει τεράστια φήμη, που κατά τον Φιλόστρατο τον Φλάβιο, όπως αναφέρει ο Π.Φραγκέλλης στο βιβλίο του «ΟΡΦΕΥΣ», «οι άνθρωποι εκείνης της εποχής, αφού ελησμόνησαν τις Κλάριες, Γρύνειες, Δελφικές μοίρες (μαντεία) επήγαιναν στην Λέσβο για να πάρουν από το Ορφικό Μαντείο χρησμό», συνεπάγεται ότι αν ο «Σπήλιος» ήταν το Μαντείο του Ορφέα, τότε η περιοχή αυτού θα έσφυζε από κόσμο.  

      ε) Με δεδομένο τα προαναφερθέντα, αν ο «Σπήλιος» ήταν το Μαντείο του Ορφέα, εκεί θα συνέρρεαν χιλιάδες άνθρωποι. Όμως η μορφολογία του εδάφους είναι τέτοια που για να μπει κανείς στο στόμιο του σπηλαίου πρέπει  να έχει ικανότητες αλπινιστή. Ακόμη θα έπρεπε, να έχουν βρεθεί έστω κάποια υπολείμματα αρχαίας οδού που θα έφθανε στην περιοχή του «Σπήλιου».  

      στ) Ιστορικά  αναφέρεται, ως έχει καταγραφεί απ’το μέγιστο  φιλόσοφο Αριστοτέλη, στα «Οικονομικά» του, ότι  οι Αντισσαίοι κατ’έτος γιόρταζαν με λαμπρότητα τα Διονύσια.

         ζ) Στην Αντισσαία επικράτεια, τη μεταξύ Ερέσιας και Μηθυμναίας, την  καταλαμβάνουσα  το 1/5 με 1/4  του νησιού,  ναός του Διονύσου δεν αναφέρεται  στις γραφές πουθενά αλλού, πέραν αυτού του στα Ορφίκια, Βακχείου.  Επίσης,  ούτε σχετική  προφορική μαρτυρία εκ παραδόσεως υπάρχει για κάτι τέτοιο, κι ούτε κάποιο συναφές τοπωνύμιο  σχετιζόμενο μ’αυτό. Έτσι, ναός του Διονύσου (για τα κατά Αριστοτέλη Διονύσια) είναι το στα Ορφίκια Βακχείο, όπου και το Ορφικό Μαντείο.

         η) Κάποιοι, προκειμένου να ισχυροποιήσουν την επιχειρηματολογία τους ότι ο «Σπήλιος» αποτελεί το Μαντείο του Ορφέα, λένε πως μια σειρά από ογκώδεις ατάκτως ριγμένες πέτρες που χωρίζει σχεδόν στα δύο το χώρο της σπηλιάς, είναι τοποθετημένες από ανθρώπους σε ιστορική εποχή. Αυτό, για να προσδιορίσουν τον μεν εσωτερικό χώρο ως το “ιερό” του Μαντείου, το δε υπόλοιπο ως χώρο όπου θα μπορούσαν να σταθούν οι επισκεπτόμενοι αυτό. Όμως τούτο καταρρίπτεται εκ του γεγονότος ότι οι  πέτρες  αυτές είναι μερικώς καλυμμένες από σταλαγμιτικό υλικό. Η διαδικασία δημιουργίας σταλαγμιτικού υλικού,  απαιτεί παρουσία νερού για την διάλυση του  άνωθεν του σπηλαίου ασβεστολίθου, και χρόνο  εκατομμύρια έτη. Κάτι τέτοιο, προδήλως δεν υπήρξε, στην περιοχή κατά τους μόνο 3.000  Ιστορικούς χρόνους. Εξ αυτού προκύπτει, ότι τη σειρά αυτή των ογκωδών ατάκτως ριγμένων πετρών έχει διατάξει η Φύση  έτσι, προ εκατομμυρίων ετών.

Εκ του ότι παρά το επιστημονικώς αναπόδεικτο του ισχυρισμού ότι ο «Σπήλιος» αποτελεί το Μαντείο του Ορφέα, κάτι τέτοιο   έχει περιληφθεί (από ποιον; πότε; και πώς;) σε τουριστικούς οδηγούς, ακόμα και του εξωτερικού, με αποτέλεσμα κάποιοι να απογοητεύονται όταν διαπιστώνουν πως ακόμη και οδική  υποδομή έστω προσεγγίσεως του χώρου του «Σπήλιου» δεν υπάρχει. Τούτο το έχω βιώσει προ ετών, όταν νεαρό ζευγάρι με μικρό παιδί, Άγγλων, έψαχναν στην περιοχή Ράσκα το Μαντείο αυτό.  Ερωτηθείς, τους έδειξα από μακριά το σπήλαιο και τους είπα ότι δεν μπορούν να πάνε με το αυτοκίνητο ως εκεί. Τότε, γύρισαν και έφυγαν απογοητευμένοι, εκφράζοντας τη δυσφορία τους.

Εάν τελικά γίνουν οι κατά την επιστήμη απαιτούμενες αρχαιολογικές έρευνες εντός του «Σπήλιου», βάσει των στοιχείων  που θα ευρεθούν κατά την ανασκαφική εργασία θα τεκμηριωθεί επιστημονικώς το ότι είναι, ή ότι δεν είναι ο «Σπήλιος» το Μαντείο του Ορφέα.

Αν δεν είναι, θα  πάψει η επί χρόνια σχετική παραφιλολογία.  Αν όντως είναι,  ασφαλώς και θα  προβληθεί κατά πως θα του πρέπει. Παράλληλα  θα  προγραμματιστεί η απαιτούμενη οδική υποδομή, ώστε ο χώρος του να γίνει  επισκέψιμος με αυτοκίνητο. Επίσης, θα γίνουν μελέτες  και κατάλληλα έργα, ώστε να μπορούν να τον επισκέπτονται με ασφάλεια όσοι θα ήθελαν να μπουν στον καθαυτού χώρο του σπηλαίου. 

Ευελπιστώ ότι η Υπουργός Πολιτισμού θα εγκρίνει το απαραίτητο κονδύλιο για τις απαιτούμενες έρευνες, προς την κατεύθυνση της οποίας θα επικεντρωθεί η απαιτούμενη από εμένα προσπάθειά. Ευελπιστώ, όμοια να δράσουν η Κοινότητα και ο Δήμος.

Άρθρο μου, "ΟΛΣΑ: Μία από τα ίδια!", στη στήλη μου "Αιολίας λόγος" / ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ

 

σελ. 16        ΔHMOKPATHΣ        Σαββατοκύριακο 14 Ιουνίου 2025

Αιολίας λόγος

ΟΛΣΑ: Μία από τα ίδια!

 του Δρος Τάκη Χ. Ιορδάνη (Ph.D.)

Η μόνιμη ερώτηση που αντιμετωπίζουμε εμείς οι Μηχανικοί είναι: Μπορείς να δημιουργήσεις  κάτι το καινούργιο όταν η προδιαγραφή πάνω στην οποία στηρίζεσαι για την κατασκευή του είναι λανθασμένη; Ακόμη μπορείς, αν πέραν της προδιαγραφής, οι συντελεστικοί παράγοντες της κατασκευής αυτής,  είναι πεπαλαιωμένοι; Αν συμβαίνει το ένα απ’τα δύο, τότε η σκοπούμενη κατασκευή  χαρακτηρίζεται από στρεβλότητα και εγγενή προβλήματα. Αν δε συμβαίνει, να συντρέχουν και τα δύο, τότε αυτή οπωσδήποτε είναι μια κατασκευή απόλυτης τραγωδίας.  

Εξειδικεύοντας τα προαναφερθέντα στα δικά μας, στην ΟΛΣΑ, άμεσα λέμε ότι η προδιαγραφή, δηλονότι  το καταστατικό της,  βρίθει σφαλμάτων, είναι ανεπίκαιρο. Ένα καταστατικό στο οποίο το κυρίαρχο άρθρο του,  που καθορίζει την εκλογή της Διοίκησής της, το 12, είναι αναχρονιστικό και στρεβλό. Στρεβλό αφού μ’αυτό παραβιάζονται και μάλιστα βάναυσα, βασικές αρχές  που διέπουν Συλλογικά όργανα, ως:  ισοδυναμία της ψήφου,  πολυφωνία,  αντιπροσωπευτικότητα. Ορίζει,  την εκλογή αντιπροσώπων ανά Σύλλογο μέλος της ΟΛΣΑ,  που με τη σειρά τους  στη Γ.Σ.,  εκλέγουν τους δεκαπέντε του Δ.Σ.  της. Οι αντιπρόσωποι πολλές φορές δεν ενημερώνουν το Σύλλογό τους ή ακόμα ακολουθούν προσωπική  πολιτική, χωρίς ποτέ να  λογοδοτούν σ’αυτόν.  Οι Διοικήσεις των Συλλόγων που απαρτίζουν την ΟΛΣΑ (Πρόεδρος, κ.λπ.) δηλ. ο ίδιος ο Σύλλογος, κατά πράγμα άκρως ανακόλουθο, ουδένα ρόλο παίζουν στην εκλογή της Διοίκησης της. Τούτος ο σχεδιασμός δεν είναι τυχαίος. Προέρχεται από σχεδιασμό κόμματος. Του κόμματος κυνηγού σφραγίδων φορέων, όπως η Ομοσπονδία μας.  Με τον σχεδιασμό αυτό, εκείνο που επιδιώκεται είναι, σ’ένα έκαστο Σύλλογο μέλος της,  όπου υπάρχουν  πολλά μέλη του κόμματος, να εκλέγεται οπωσδήποτε αντιπρόσωπος (ει δυνατό  περισσότεροι του ενός), αδιαφορώντας το ποιος θα εκλεγεί  Πρόεδρος, κ.λπ. στο Δ.Σ., στον συγκεκριμένο Σύλλογο.  Η μεγάλη αυτή επιτυχία του κόμματος, αποτέλεσε τη μόνιμη αποτυχία, της Ομοσπονδίας μας, αυτή που βιώνουμε όλα αυτά τα τελευταία πολλά χρόνια, όπου η όλη κατάσταση της, όπως περιγράφω πιο κάτω, θυμίζει έλος τελείως στάσιμο και μάλιστα όζον.

Θυμούμαι, τότε που ήμουν μέλος του Δ.Σ. της ΟΛΣΑ κατά το ’90 ο σύλλογος του μικρού χωριού Πτερούντα είχε πεντε-έξι αντιπροσώπους, και βέβαια προσκείμενους στο κόμμα, ενώ  αυτός του κεφαλοχωριού Άντισσα, μόνο δύο, γιατί δεν ενδιαφέρονταν το κόμμα αφού εκεί η δύναμη του ήταν μικρή. Παρόμοια, σ’άλλους  συλλόγους. Στόχευση του, ήταν  η μεγιστοποίηση του ποσοστού του στο σώμα των αντιπροσώπων. Και τα κατάφερνε περίφημα αφού θυμούμαι ότι κατά το  ’90 το ποσοστό εκεί έφτανε και στο 75%. Ένα ποσοστό αφύσικο, απόλυτα τεχνητό, λαμβάνοντας υπ’όψη ότι στο νησί, το κόμμα αυτό δεν ξεπέρασε ποτέ το 15%. Για να λάβεις δε προβεβλημένη θέση στη διοίκηση της Ομοσπονδίας και ειδικότερα τη θέση του Προέδρου, έπρεπε να είχες τις “ευλογίες” του κόμματος. Μ’αυτό το αρτηριοσκληρωτικό και απαράβατο  άρθρο  για χρόνια τώρα η Διοίκηση βρισκόταν στα χέρια των “ευλογημένων” του κόμματος που εναλλάσσονταν κατά πως βόλευε. Συνέπεια τελική, λόγω του άρθρου 12,   ο άλλοτε κραταιός αυτός φορέας του Λεσβιακού παροικιακού μας δυναμικού,  σήμερα, να  είναι τελείως απισχνασμένος αφού πολλοί Σύλλογοι, τον έχουν εγκαταλείψει. Έχουν φύγει περίπου 50% απ’τους 36 Συλλόγους (δεκαετία του ’90). Στις εκλογές της 1.6.2025 ήταν  κάτω από 20. Τούτο είναι το χειρότερο όλων, που ασφαλώς αποτελεί την αιτία η Ομοσπονδία μας, να μην έχει σήμερα δική της στέγη, γραμματεία, τηλέφωνο, ακόμη και περιοδικό και είναι περιπλανώμενη μεταξύ συλλόγων που την φιλοξενούν. Το απόλυτο της ντροπής είναι το ότι σε μαύρες πλαστικές σακούλες έχει στοιβαχθεί η κινητή περιουσία του αείμνηστου Μίλτη Παρασκευαΐδη, η απ’το σπίτι του  που κατέλειπε με διαθήκη στην ΟΛΣΑ. Πλέον όλων αυτών  εκείνο που υπήρξε το επιστέγασμα όλης αυτής της τραγικής κατάστασης ήταν η απώλεια των βιβλίων, των Πρακτικών και του Ταμείου της Ομοσπονδίας. Μία απώλεια που αποτρέπει το να  μάθει κάποιος ενδιαφερόμενος τα σχετικά με το κτίσιμο του 5όροφου καρά γιαπί, αξίας ~400.000 Ευρώ, στην Κοτυαίου 5, που αντικατέστησε εδώ και χρόνια το σπίτι του Μίλτη. Εξ όλων αυτών; Εικόνα  όζοντος έλους σ’όλο της το μεγαλείο!  

Τούτα, καταδεικνύουν την εκ του προαναφερθέντος άρθρου 12 προερχομένη στρεβλότητα. Από ετών είχα προβάλλει δημοσίως και μάλιστα αρκετές φορές την στρεβλότητα αυτή. Σιγά σιγά τούτο έγινε συνείδηση σε πολλούς. Έτσι,  στη Γ.Σ. τον Ιούνιο πέρυσι, ετέθη το θέμα και ελήφθη απόφαση να γίνει τροποποίηση του καταστατικού. Ως τον Δεκέμβριο, παρ’όλο ότι είχε  παρέλθει εξάμηνο, επειδή δεν είχε γίνει τίποτε σχετικό έξι Σύλλογοι  και μεμονωμένοι παράγοντες Συλλόγων,  έστειλαν επιστολή στο Δ.Σ. της ΟΛΣΑ για να πληροφορηθούν σχετικά. Αντί άλλης απαντήσεως στην Γ.Σ. στις αρχές Απριλίου (για το θέμα “Κτίριο Μίλτη Παρασκευαϊδη”), οι υποβάλαντες την επιστολή χαρακτηρίστηκαν απ’τους κρατούντες στο Δ.Σ. «πραξικοπηματίες» και δέχθηκαν κι άλλες αήθεις προσβολές.

Εντωμεταξύ, στον κατά τον Φεβρουάριο  δημόσιο διάλογο στα ΜΚΔ, σχετικά με την αλλαγή του Καταστατικού  υπήρξαν τοποθετήσεις από διαφόρους. Μεταξύ αυτών και του γράφοντος το παρόν, ο οποίος προέβαλε ως θέμα, την αντικατάσταση του σώματος των αντιπροσώπων  από τα μέλη του Δ.Σ. του κάθε Συλλόγου μέλους της ΟΛΣΑ (Πρόεδρος, κ.λπ. στο Δ.Σ.). Ασφαλώς για την υποστήριξη, προώθηση και προβολή των πραγμάτων του Συλλόγου τους, καταλληλότεροι αυτών δεν θα μπορούσαν να’ναι  άλλοι. Έτσι  το εκλεκτορικό σώμα  για την εκλογή του Διοικητικού της Συμβουλίου(Δ.Σ.) της Ομοσπονδίας, θα απαρτίζεται από μέλη των Δ.Σ. των Συλλόγων που συμμετέχουν σ’αυτήν.

Με βάση τα πιο πάνω, πρότεινα  για το προς την εκλογή των  του ΔΣ της ΟΛΣΑ  άρθρο, τα:

«-Τούτους θα εκλέγουν τα προεδρεία των μελών Συλλόγων (οπωσδήποτε ο Πρόεδρος, και οι Γεν.Γραμματέας, λοιπά μέλη), που θα αποτελούν το εκλεκτορικό σώμα της ΟΛΣΑ.

-Ο αριθμός των μελών ανά  Σύλλογο στο εκλεκτορικό αυτό σώμα θα είναι τόσος, όσος ο αριθμός των ψηφισάντων μελών στο συγκεκριμένο Σύλλογο που τους εξέλεξε, διαιρούμενος διά  20».

Με γραφή. μέλους επί χρόνια στο Δ.Σ. της ΟΛΣΑ, εκπροσώπου(;) του κόμματος,  ήρθε η απάντηση. Καμία αλλαγή του άρθρου 12.

 Με δεδομένη την γραμμή του κόμματος, τελικά η Γ.Σ. για το καταστατικό, αρχές Μαΐου πλημμελώς επίτηδες(;) προετοιμασμένη, δεν είχε την απαιτούμενη απαρτία και φυσικά το θέμα «καταστατικό» δεν συζητήθηκε.

Έτσι, η εκλογοαπολογιστική Γ.Σ. της 1^ης Ιουνίου διεξήχθη με βάση το ισχύον καταστατικό. Αποτέλεσμα; Ανακύκλωση των επί χρόνια στο Δ.Σ. πεπαλαιωμένων  παραγόντων,  με βάση βέβαια τους προσκείμενους στο κόμμα.  

Συμπέρασμα;  Δικό σας.